मञ्चमा कुुर्सी टेवल थिएनन् । न त सभापति र प्रमुख अथितिले नै पानसमा बत्ति नै बाले । सभापति नै नभए पछि कार्यक्रम फरक हुने नै भयो । त्रिभुवन विश्वविद्यालयका पूर्व उपकुलपति केदारभक्त माथेमासहित देशका विशिष्ट व्यक्तिहरु पनि दर्शक दीर्घामै देखिन्थे ।

काठमाडौँ बबरमहलस्थित नेपाल आर्ट काउन्सिलको हलमा जापानका पूूर्व राजदूतसमेत रहिसकेका केदारभक्त माथेमा र प्रशिद्ध गितकार विश्वबल्लभ भट्टराईले दर्शक दीर्घातर्फ फर्केर शरद प्रधानद्वारा लिखित पहिलो पुुस्तक स्मृति बिम्बको लोकार्पण गरिसकेपछि मात्र कार्यक्रम सुरु भएको थाहा भयो । कार्यक्रममा लेखकसहित जम्मा ५ जनाले बोलेपछि पूर्व निर्धारित १ घन्टाको समयभन्दा अघि नै कार्यक्रम सकिएको थियो ।

स्मृति बिम्ब भारतीय नेपाली साहित्यको यस्तो दस्तावेज हो, जसले यसअघि नेपालमा बिरलै सुनिएका साहित्यकारहरुको गहिरो परिचय दिन्छ । त्यसबाहेक नेपालमा चर्चित भारतीय नेपाली लेखकहरुको यसअघि सार्वजनिक नभएका कतिपय रहस्यमय कुरालाई बाहिर ल्याउँछ । पुस्तक प्रकाशन हुनुुअघि साहित्यपोस्ट (इ) दैनिक र इकागज पत्रिकामा छापिएका ४२ जना साहित्यकारको एकमुुष्ठ साहित्यकारहरुका दस्तावेजले भारतीय नेपाली साहित्यको साङ्गोपाङ्गो चित्र प्रस्तुत गर्छ ।

कार्यक्रमको सुरुमा पुुस्तकका लेखक प्रधानले उपस्थिति अथितिहरुलाई स्वागत गर्दै पुुस्तकको पृष्ठभूमि बताउनु भयो । कोभिड–१९ को पहिलो चपेटामै पर्नुभएका लेखक प्रधानले आफ्ना फुर्सदको समयमा आफूूसँग रहेका दुर्लभ प्रायः भइसकेका पुुस्तक एवं स्मृतिहरुलाई उतार्दै र साहित्यपोस्ट र इकागजमा प्रकाशन गर्दै जाँदा यो पुस्तकको रूपरेखा तयार भएको हो । उक्त आलेखहरुलाई पुुस्तकका रूपमा तयार गर्न लेखक एवं चिन्तक प्रकाश सायमीले घच्घच्याएपछि पुस्तक तयार भएको हो ।

‘पुस्तक तयार पार्न साहित्यपोस्टका प्रधानसम्पादक अश्विनी कोइराला, इकागजका ओपेड सम्पादक विमल आचार्यको सहयोग त रह्यो नै, प्रकाश सायमिको मार्ग दर्शनले पनि ठूलो काम ग¥यो ।’ कार्यक्रममा लेखक शरद प्रधानले भन्नुुभयो, ‘सबैभन्दा ठूलो सहयोग दार्जलिङबाट पुुस्तक पठाइदिने त्यहाँका साहित्यकारहरुको भावनाले काम गर्यो ।’

कार्यक्रममा प्रमुख अथिति केदारभक्त माथेमाले विश्वका विभिन्न उदाहरण दिँदै स्मृति बिम्बको महत्वमाथि प्रकाश पार्नुुभयो । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले गर्नु पर्ने कुरा शरद प्रधानले गर्नु भयो । विदेशमा भए यस्ता कार्यलाई सरकार तथा विभिन्न संध संस्थाले लाखौ रूपियाको सहयोग गर्थे तर यँहा त उँहा एकलै लाग्नु भयो, माथेमाले आफ्नो मन्तव्यमा भन्नु भयो ।

अथिति प्रकाश सायमीले नेपाली साहित्यमा अध्ययन दुुर्लभ भइसकेका पात्र र उनीहरुको योगदानको चर्चा गरेर शरद प्रधानले ठूलो गुुन लागाउनु भएकोमा आभार व्यक्त गर्नुभयो ।

कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै वरिष्ठ साहित्यकार गोविन्द गिरी प्रेरणाले भन्नुभयो, ‘नेपालमा नै बसेका कतिपय साहित्यकारहरुको भारतमा बस्दाको साहित्यिक योगदानलाई उजागर गरिदिनु भयो र भारतीय नेपाली साहित्यकारहरुको जानकारी नेपाल भित्र गराउने जस्तो असल काम भएका छ ।’

कार्यक्रममा साहित्यपोस्टका प्रधानसम्पादक अश्विनी कोइराला, इकागजका ओपेड सम्पादक विमल आचार्य तथा आरम्भ द म्युजिकल जर्नीका प्रतिनिधिले पनि बोल्नु भएको थियो ।

विमोचित पुस्तकलाई भारतबाट शुभकामना सन्देश पठाउदै वरिष्ठ साहित्यकार नरबहादुर दाहाल लेख्नुहुन्छ, ‘नेपालबाट नेपाल बाहिरका नेपाली साहित्यकारको चिनारी दिने एउटा प्रमाणित कृति आजसम्म कुनै निस्केका थिएनन्। भएका केही अपूर्ण, अप्रमाणिक र त्रूटीपूर्ण थिए। यसैले तपाईको यो कृति यस विषय को मानक कृति मानिन्छ । यसमा परेका धेरै भारतका लेखकहरूसित नेपालका लेखकहरू अनभिज्ञ छन्। । यसैले यो कृतिले धेरै भारतीय नेपाली साहित्यकारहरूको परिचय दिई हामीलाई परस्परको नजिक ल्याउनेछ भन्ने विश्वास राखेको छु। कार्यक्रम सफल होस्। धेरै धेरै शुभकामना छ।

साहित्यपोस्टले प्रकाशन गरेको स्मृति बिम्बको नेपाली मूल्य ४ सय ८० र भारतीय मूल्य तीन सय रहेको छ । पुुस्तक नेपालका मुुख्य पुुस्तक पसलहरुमा उपलब्ध छ ।