पछिल्लो समय आख्यान तथा गैरआख्यानका विधामा सशक्त रूपमा कलम चलाइरहेकी लेखक अनिता कोइरालाको पहिलो कृति हो उपन्यास ‘उज्यालो औंसी’ । पुस्तकमा मूल पात्रको क्रमिक शिक्षाले फराकिलो हुँदै गएको दृष्टि, यौवनको बतास, असल गुरुको सङ्गत, जीवनका अँध्यारामा आध्यात्मिक प्रकाशले पारेका प्रभावहरू प्रखर रूपमा आएका छन् ।

‘यो आख्यान आधी वास्तविक छ आधी फेन्टासी अर्थात् स्वरैकल्पना, स्वप्न र भ्रान्तिको प्रयोग कलात्मक छ ।’, पुस्तकको भूमिकामा प्रा.डा. गोविन्दराज भट्टराई लेख्छन्, ‘भ्रूणावस्थाको स्मृति तथा चेतना जस्ता अलौकिकताले एक नवीन कला आरोपित छ । आदिदेखि अन्त्यसम्म आफ्ना कल्पनाका पिता साथै हुन्छन् । एक प्रकारले मायिक यथार्थको दृष्टिले पनि यसको विश्लेषण हुन्छ । अति भय र सन्त्रासले, व्यक्ति हत्या र सर्वनाशको कथाले गर्दा वर्तमान विश्वको छाया देखिन्छ । नेपालले पनि यो मृत्युलीला देख्यो, भोग्यो । त्यसैले अनिता जस्ता समकालीन लेखकले त्यो सत्य प्रकट नगरी रहन सक्दैनन् ।’

त्यस्तै, उपन्यासकार अनिता रचनागर्भमा लेख्छिन्, ‘सानै उमेरमा विवाह भयो । साँच्चै गर्भेटुहुरीको भाग्य बलियो रहेछ । किताबलाई प्रेम गर्ने शिक्षाप्रेमी जीवनसाथीको साथ र प्रेरणाले अध्ययन रोकिएन । विवाहपछि पनि पढाइ अगाडि बढिरह्यो । स्नातक पढ्दापढ्दै एक्काइस वर्षमा छोरी जन्मिन् तर पनि अध्ययन रोकिएन । घर, व्यवहार र छोरीको जिम्मेवारी बढ्दो थियो । तर पनि किताब हातबाट छुटेन । घरै बसेर समाजशास्त्रमा स्नातकोत्तर गर्न सकिन्छ भन्ने आँट दिने दिदी शर्मिला कोइरालालाई अहिले म सम्झिरहेकी छु ।’

पुस्तकलाई शिखा बुक्सले प्रकाशनमा ल्याएको हो । १ सय ८४ पृष्ठमा फैलिएको पुस्तकको मूल्य ४ सय ७५ रुपियाँ रहेको छ ।