‘साताका पुस्तक’ स्तम्भअन्तर्गत नयाँ तथा पुराना कृतिहरूलाई समेट्दै कृति तथा स्रष्टालाई साहित्यका पाठकसम्म पुर्याउने हाम्रो उद्देश्य हो । आगामी दिनमा पाठक तथा स्रष्टाहरूको सहयोगले यस स्तम्भलाई थप सशक्त रूपमा अगाडि बढाउन सकिने विश्वास लिएका छौँ ।

हाम्रो उद्देश्य, साताभरिमा प्रकाशनमा आएका साहित्यिक पुस्तकहरूलाई यस विधामा समेट्नु हो । हामी चाहन्छौँ – नेपाली साहित्यअन्तर्गत प्रकाशनमा आएका कुनै पनि पुस्तक नछुटुन् । तर पुस्तकको उपलब्धता नहुँदा केही छुट्ने गरेका छन् । प्रकाशक तथा लेखकहरू सम्भव भएसम्म आफ्ना नवीनतम साहित्यिक कृतिहरू साहित्यपोस्टको कार्यालयमा उपलब्ध गराइदिनुहुन अनुरोध गर्दर्छौं ।

यसै क्रममा ‘साताका पुस्तक’मा यो साता ४ पुस्तक – बद्रीप्रसाद ढकालको ‘पौराणिक सूक्तिहरू’, कमलजङ्ग कुवरको ‘श्रीमद्भागवद्गीता समश्लोकी नेपाली’, मेयर बालेनको ‘अश्र’ र हरिप्रसाद उप्रेतीको ‘अमेरिका यात्राका डाेबहरू’ ।

—

१. पौराणिक सूक्तिहरू – बद्रीप्रसाद ढकाल

लेखक बद्रीप्रसाद ढकालको नवीनतम कृति हो ‘पौराणिक सूक्तिहरु’ । पुस्तकमा हितोपदेश, शुक्रनीति, मनुस्मृति, विदुरनीति, नारदभक्ति सूत्र, भर्तृहरि नीति, उपनिषद्, विवेक चूडामणि, अष्टावक्र गीता, महाभारत, महाभारत, चाणक्यनीति, श्रीमद्भागवत, वेद, चरक संहिता, पूर्वीय दर्शन, यात्रवल्क्य स्मृति, देवीभागवत तथा विभिन्न पुराणहरुका सूक्तिहरुको व्याख्या गरिएको छ ।

पुस्तकलाई नीतिगत सूक्तिहरुका आधारमा १६ अध्यायमा बाडिएको छ । पहिलो अध्यायका रुपमा ‘बाह्मण लक्षणम्’बाट सुरु भएको पुस्तक सोह्रौँ अध्याय ‘चारवेदका सूक्तिहरु’मा पुगी समापन भएको छ ।

‘वैदिक परम्परा संसारको ज्यादै प्राचीन परम्परा हो, जसमा जीवनका सबै पक्षहरुको ज्ञान समाहित छ । आर्य समाजको सभ्यता, धर्म, दर्शन, रीति–रिवाज, आचारविचार, संस्कृति, रहनसहन सबैको मुख्य आधार वेद हो, पुराण हो ।’, आफ्नै कुरामा लेखक ढकाल लेख्छन्, ‘वैदिक साहित्यका अन्य पुराण, उपनिषद्, ग्रन्थ हुन जसले एउटा संस्कृति नै निर्माण गरेको छ त्यसलाई वैदिक संस्कृति मानिन्छ । यसैबाट वैदिक धर्मको उद्भाव भयो, जसको स्वरुप सनातन भएकाले यसलाई सनातन धर्म पनि मानिन्छ, जुन परम्परा पन्ध्र हजार वर्षदेखि निर्विघ्न रुपमा चलिआएको छ । समय–समयमा यसको धार्मिक परम्पराहरु तथा रीति–रिवाजहरुमा परिवर्तन भयो, तर यसको मूल्य स्वरुपमा कुनै किसिमको परिवर्तन भएन । यसको शाश्वत मूल्य र मान्यता आजसम्म पनि त्यही रुपमा विद्यमान रहेको छ आज पनि उत्तिकै उपयोगी छ । यी मूल्य र मान्यता सबैका लागि महत्त्वपूर्ण छन् । जीवन उपयोगी भएकाले यो संस्कार र संस्कृति आजसम्म पनि जीवित रहन सफल भएको छ ।’

पुस्तकलाई भुँडीपुराण प्रकाशनले बजारमा ल्याएको हो । १ सय ३२ पृष्ठमा फैलिएको यस पुस्तकको मूल्य २ सय ९० रुपियाँ रहेको छ ।

२. श्रीमद्भागवद्गीता समश्लोकी नेपाली – कमलजङ्ग कुँवर ‘धनञ्जय’

पर्या–साहित्य र राजनीतिक विषयमा सक्रिय कलम चलाउने कमलजङ्ग कुँवरको कृति हो ‘श्रीमद्भागवद्गीता समश्लोकी नेपाली’ । श्रीमद्भागवद्गीतालाई पृष्ठभूमि बनाइएर लेखिएको यस कृतिमा ‘कुरुक्षेत्रका युद्धभूमिमा सैनिकहरुको निरीक्षण’देखि ‘गीताको सांरसक्षेप’, ‘कर्मयोग’, ‘प्रकृति, पुरुष र चेतना’, ‘दैवी तथा आसुरी स्वभाव’ हुँदै ‘उपसंहारः सन्यासको पूर्णता’सम्म गरी जम्मा १८ उपशीर्षक रहेका छन् ।

‘भगवान्बाट स्वयं ब्रह्माजी, ब्रह्माजीबाट उहाँका पुत्र एवं शिष्य नारदजी, उहाँका शिष्य व्यासदेव, उहाँका पुत्र एवं शिष्य शुकदेव गोस्वामीको गुरु परम्परामा मध्याचार्य, चैतन्य महाप्रभु रहनुभएको ब्रह्म–मध्वगौडीय वैष्णव परम्पराका जगत्गुरु श्री श्रीमद् ए.सी. भक्तिवेदान्त स्वामी प्रभुपादलाई आध्यात्मिक गुरुको रुपमा सहस्र स्वीकार गरेर उहाँको चरणकमलमा समर्पित भई विनीत दास मैले उहाँले रचना गर्नुभएको श्रीमद्भागवत्गीता तथारुप पुस्तकका आधारमा यो पुस्तक तयार पार्ने जमर्को गरेको छु ।’, मेरो प्रेरणाको स्रोतमा लेखक कुँवर पुस्तकमा लेख्छन्, ‘म केही पनि होइन यो सबै मेरो गुरुवरका आशीर्वाद र भगवान्को कृपाबाट सम्भव भएको हो । उहाँहरुको चरणकमलको धूलो म उहाँहरुकै पथमार्गमा चल्ने मेरो सानो प्रयास मात्रै हो ।’

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा गैँडा संरक्षणको सफलताको कथा ‘गैँडालाई चार वर्ष’ कुँवरको पहिलो कृति हो । लोककल्याण–प्रकृति संरक्षणवादको सिद्धान्त ‘महान् नेपाली’ दोस्रो र ‘श्रीमद्भागवद्गीता समश्लोकी नेपाली’ उनको तेस्रो कृति हो ।

पुस्तकलाई मातृभूमि प्रकाशन तथा उद्यमले बजारमा ल्याएको हो । ३ सय १८ पृष्ठमा फैलिएको पुस्तकको मूल्य ५ सय ५ रुपियाँ रहेको छ ।

३. अश्र – बालेन

काठमाडौं महानगरका मेयर तथा र्यापर बालेन (बालेन्द्र शाह) को कवितासङ्ग्रह हो ‘अश्र’ । यस सङ्ग्रहमा बालेनका छोटा–मिठा कविताहरु सङ्ग्रहित छन् ।

`अश्र´ संस्कृतबाट आएको शब्द हो जसको अर्थ आँसु र  रगत हो । संग्रहमा मेयर बालेनका करीब १९५ छोटा मझौला कविताहरु संग्रहित छन् । संग्रहमा पहिलो खण्डमा प्रेम, दोस्रो खण्डमा प्रेम वियोग, तेस्रो खण्डमा राजनीति र चौथो खण्डमा दर्शन सम्बन्धी छोटा-छोटा कविताहरु छन् । केही कविताहरु ४ पंक्तिका छन् त केही १७ पंक्तिका छन् अनि केही ११ पंक्तिका छन् । कविताहरु ६, ८, ९, र १२ पंक्तिका पनि छन्। केही कविताहरू भने उनले आफ्नो सामाजिक सञ्जालमा पनि राखेका पनि पुस्तकमा अटाएका छन् ।

संग्रहमा अटाएका कविताहरु मझौला भए पनि आलंकारिक, बिम्बात्मक र सरल छन् । सङ्ग्रहमा अटाएका कविताहरु परम्परागत कविताको स्थापित दायरा र मान्यताभन्दा बाहिर गएर लेखिएका छन् भने केही परम्परागत तर बेग्लै हस्ताक्षरवाला पनि छन् ।

अश्रमा प्रेम, प्रेम वियोग, राजनीति र दर्शनसहित १९५ कविता र तिनका चित्र स्केच रहेको ‘अश्र’ बुकहिलले प्रकाशनमा ल्याएको हो । “नेपाली कवितामा नयाँ स्वाद खोज्ने पाठकका निम्ति कवि बालेनका कविता मन पर्नेछन् ।” प्रकाशक बुकहिलले भनेको छ, “भानुभक्तदेखि विभिन्न कालखण्ड र भावधारा हुँदै बालेनसम्म आइपुगेको नेपाली काव्यिक आयामलाई अश्रका कविताले अर्को आयाम दिनेछन् ।”

हार्ड कभर संस्करणमा प्रकाशन भएको अश्रको पाठक मूल्य ६६६/- रुपैयाँ रहेको छ ।

४. अमेरिका यात्राका डोबहरु – हरिप्रसाद उप्रेती

वरिष्ठ अधिवक्ता हरिप्रसाद उप्रेतीको अमेरिका यात्राको अनुभवहरुको सँगालो हो ‘अमेरिका यात्राका डोबहरु’ । यस नियात्रा कृतिमा उप्रेतीले भूगोल, इतिहास, धर्म, संस्कृति, संस्कार, अनुभूति, उखानटुक्कलगायत विषयवस्तुहरु समेटेका छन् ।

नियाया समाज नेपालका अध्यक्ष प्रतीक ढकाल पुस्तकको भूमिकामा लेख्छन्, ‘… आज सिङ्गै देश नै ‘नक्कली’ भुटानी शरणार्थीमय भएर हामीले मानेका महानायकको मुखुण्डो उत्रिरहेका बेला एकजना प्रखर कानुन व्यावसायी मित्र आफ्नो अमेरिकी यात्राको ‘सक्कली’ विवरण लिएर उपस्थित हुनुभएको छ । नेता र प्रशासकले गरेका ती ‘नक्कली’ कर्तुतलाई समयले किनारा लगाउँदै जानेछ, ती दण्डित हुँदै जानेछन् । समयको अभिलेखले तिनीहरुलाई खलपात्रको रुपमा चित्रण गर्दै जानेछ । तर वरिष्ठ अधिवक्ता हरि उप्रेतीजीको यो ‘सक्कली’ कामले प्रत्येक पाठकको मनमनबाट प्रशंसा र स्यावासी पाउँदै जानेछ ।’

त्यस्तै, पुस्तकको भूमिकामै समीक्षक जय छाङ्छा लेख्छन्, ‘नेपाली साहित्यको नियात्रा विधालाई माया गरेर आफ्नो अमूल्य समय उपहार दिने नियात्रा सर्जक हरिप्रसादजीलाई हार्दिक बधाई दिन्छु र यस अमेरिका यात्राका डोबलाई पठन गरी अमेरिकाबारे रोचक जानकारीबाट लाभान्वित हुनुहुने पाठकलाई समेत शुभेच्छाका शब्द उच्चारण गर्छु ।’

पुस्तकलाई ओरिएन्टल पब्लिकेसनले प्रकाशनमा ल्याएको हो । २ सय पृष्ठमा फैलिएको पुस्तकको मूल्य ४ सय रुपियाँ रहेको छ ।