निस्पट्ट अँध्यारो । बाँझो बारी झैँ खाली सडकमा जोडजोडले साइकल चलाइरहेको आवाज रातको खालीपनमा सामान्य भन्दा भद्र र भयानक सुनिरहेको छ । निद्रा हो वा तन्द्रा हो छुट्याउनै नसकिने, हावा नभएको भ्याक्युम जस्तो वास्तविकताका केही चीज सापटी लिए पनि त्यो भन्दा बिल्कुल फरक,  बिल्कुल भिन्नै समय र परिवेश । एकोहोरो साइकलको हिँडाइ, केही दूर अगाडि एउटा प्लास्टिक जस्तो चीज, बीच सडकमा चलमलाइरहेको दृश्यले ठप्प पारिदिन्छ । नजिकिँदै जाँदा त्यो चीज बिस्तारै एउटा गाडीको ठक्करमा परेको बिरालो हो भन्ने कुरा प्रस्ट हुन्छ। साइकल रोक्छु । नाकबाट रगतको मसिनो धारो बगिरहेको जीउको रौँ रगतमा पोतिएको त्यो बिरालो चरम पीडामा छटपटाइरहेको छ । बिरालोको नजिक पुगेर अवस्था जाँच्न के खोज्दै थिएँ एक्कासि बिरालो मेरो मुख छोप्न आइपुग्यो…..

मानौं कसैले झ्यालको पर्दा झ्वाट्ट खोलिदिएको ठीक त्यसरी एकाएक मेरा आँखा खोलिन्छन् । टेबुलमा राखेको घडी तान्छु र हेर्दा पाउँछु ८ बज्न १५ मिनेट बाँकी रहेको इङ्गित भइरहेको छ । फ्रेस हुन खाटबाट जीउ तल झार्छु ।

चियाको कप टेबुलमा टक्क तिखो आवाजमा कोठाको चार दिवारभित्र गुन्जिन्छ । भित्ताभरि विभिन्न पोस्टरहरू, टेबुलमा किताबको चाङ, डटपेन अनि नोटबूक र कापीहरूले  कुनै परिवर्तनको खोजीमा हिँडेको मान्छेको कहानी बोलिरहेको छ । चियाको गिलास मुखतिर बढाउँदै म हिजो लेखी छ‍ाडेको पानामा हेर्छु जसमा यस्तो लेखिएको छ…..१. मृत्यु मात्र एक सत्य हो, २. म आज जन्मिएको मान्छे हुँ,  ३.पूर्वाग्रहको अन्त्य,  ४.परिवर्तनको क्रान्ति भोलिबाट शुरू…

मान्छे किन परिवर्तन खोज्छ । कुन बिन्दुमा मान्छेलाई आफ्नो यथास्थितिदेखि घृणा लाग्न थाल्छ । मलाई यसको ठोस कारण थाहा छैन तर यो समय यो घडी मेरो शरीरको हरेक कोशिकाहरूले परिवर्तनको माग गरिरहेका छन् जस्तो एउटा नालायक सरकारको लापरबाहीले वाक्क खाइसकेका साधारण जनता । मेरो अस्तित्वको सबैभन्दा भित्री भागबाट शुरू भएको यो क्रान्तिको आवाज अनि किताब र साहित्यले थपिदिएको विशाल आत्मविश्वास बोकेर आज म क्रान्तिको पहिलो दिन आरम्भ गर्न गइरहेको छु ।

यस क्रान्तिको शुरूवात एउटा अनौठो एक्सपेरिमेन्टबाट हुनेछ ।

तयार भइसकेर एउटा लामो श्वास फोक्सोमा हुलेँ ।

पहिला ढोका छेउमा राखेको कुच्चो टेकेँ, दोस्रो चप्पल उल्टो पर्दिएँ, तेस्रो ढोकाअगाडि एउटा रित्तो भाँडो राखिदिएँ । बाटोमा कुनै बिरालोले बाटो काटिदियोस् भन्ने आशा बोकेर निस्किएँ ।

नाङ्गिँदै गरेका रूख, ती रूखबाट झर्दै गरेका सुकेका पातहरूले शहरमा चिसोको शुरूवातको सङ्केत दिइरहेका छन् । सुकेका पातमाथि मेरा पैताला, टेक्दै जाँदा त्यसबाट निक्लेको त्यस खसाकखुसुक आवाजले अन्य समय गर्जिरहने शहरको व्यस्तताको ध्वनिलाई लगभग निलिसकेको छ । ठोस गन्तव्य बिना पनि कसैका पाइलाहरू यत्ति गम्भीर सुनिने रहेछन् भन्ने विचारमा मस्तिष्क एक फन्का लगाउन भ्यायो । पूर्वबाट उदाएर विराट आकाशमा उक्लिँदै गरेको घाम सदा भन्दा फिक्का र कमजोर देखिन्छ । पर कतै समुद्रले छोडिदिएको चिसो सिरेटो मेरो हड्डी छिचोल्न खोज्दै छ । बिहानीको लगभग ९ बज्न लाग्दा पनि सडक बाँझो देखिन्छ, सडकपेटी मान्छेहरूको अनुपस्थितिले गमक्क छ । एक खालको अनौठो आतङ्कको नमिठो हावा नजानिंदो पारामा मेरो छालामा झिरलाग्दो स्पर्श गर्दै केही साउती गर्न खोजिरहेको छ ।

एकोहोरो बेमतलबी हिंडाइ…  ।

रूखको हाँगामा बसिरहेको एक जोडी चरा मेरो उपस्थितिले भुर्र उड्छन् । प्रतिक्रियामा रूखबाट दुई-चार वटा पात बिस्तारै हावामा बगेर मेरो हातमा ठोक्किन आइपुग्छन् र म च्याप्प एउटा पात समाउँछु ।

यो पात यो समयमा ठीक मेरो हातमा हुनुको कारण के हो ? यो कारणहरूको खेल हो वा यो बस् एउटा कोइन्सिडेन्स ? कस्तो अजिब विचार ! यो पात आखिर मेरो हातमा किन झर्नु परेको ? यो घटनाको मुख्य पात्र म हुँ वा त्यो एक जोडी चरा ? यो रूख हो कि हावा ? केही समयमा त यो पात झर्थ्यो नै तर ठीक यो समय म स्वयम् सहभागी भएको यो शून्य बराबर घटनाले मलाई यो पातसँग जोडिदियो ।

म पनि यो पात हुँ तर हरियालीले भरिपूर्ण । ममा अझै त्यो हरियो पातमा हुने उत्साह बाँकी छ….हावामा नाच्ने, चराहरूसँग साउती खेल्ने, वर्षामा भिज्ने, प्रकृतिको यो खेलमा खेल्न मन छ पेटभरि । यसैको लागि शायद म यो परिवर्तनको क्रान्तिमा उत्रिएको हुँ, आफ्नो लागि, मेरा प्रश्नहरूका लागि । यस्तै विचारहरूको भीडभाडमा ठेलमठेल गर्दै हिंड्दै थिएँ । अगाडि एउटा बिरालो फुत्त निस्कियो । तुन्द्रुङ्ग झुन्डिएको स्तन, स्याप्प सुकेको पेट भएको त्यो कालो र सेतो रौँ मिश्रित बिरालो, ठीक मेरो आँखा ताकिरहेको छ । हाम्रो यो आँखा जुधाइ चलिरहेकै थियो ।

फेरि अर्को एउटा बिरालो त्यही झाडीबाट निस्किन्छ — निक्खर कालो बिरालो ! हाम्रो आँखा जुधाइ स्थगित भयो । तर झाडीबाट बिरालाहरू निस्कने क्रम भने झन् झन् बढ्दै  थियो । म केही सतर्क हुँदै फटाफट हिँड्न थालेँ । चिसो हवाको वेग एकाएक क्रोधित हुन थाल्यो । रूखमा अराजक भएर बसेका सुक्खा पातहरू बतासमा उड्न थाले । शहर पात पतिङ्गरको बाक्लो धुलेले पुरिन थाल्यो । के यो मेरो अन्त्यको भूकम्प हो…?

सडकमा बिरालाहरू कमिलाझैँ सलबलाउन थालेको देख्छु । देख्दै घृणालाग्द बिरालाहरू कहाँ थिए र आज यसरी किन निस्किए र सब मलाई किन हेरिरहेका छन् ? यो ठाउँबाट जति सक्दो चाँडो निस्किनु बेस ठानेर म दौडन थालेँ । मेरो गति क्रमिक रूपमा बढ्दै छ । श्वास फुल्न थाल्यो, शरीर पसिनाले छ्याप्प भिज्यो, खुट्टा फतक्क गले । अब सक्दिनँ मुखबाट लाचार पुकार निस्कियो  ! म थचक्क बसेँ ।

श्वास नियन्त्रणमा ल्याउने प्रयत्नमा थिएँ, बिरालाहरूको अनन्त लस्कर मतर्फ बढिरहेको देख्छु । वा मेरो क्रान्तिको पहिलो दिन … क्या बात ! बिरालोको अगाडि मृत्युको खुट्टामा टाउको टेकिसकेको मुसाको शायद यस्तै मनोदशा हुन्छ होला । म यी सबको खेलौना हुनेवाला थिएँ । एक क्षण आँखा चिम्म चिम्लिएँ र आफूलाई सम्हाल्ने कोशिश गरेँ ।

मस्तिष्कमा एउटा आवाज बेजोडले गुन्जियो – जीवनमा आफ्नै स्व विवेकले चालेको कदमबाट पछाडि हच्किने हो भने यी सब नाटकको के अर्थ । आज भागिस् भने जीवन नामक खेलबाट पनि भागिस् भनेर सम्झनू । भगौडा हुनु छैन….. गर केही गर  ।

झोला खोलें । दुई वटा डटपेन निकालेर बिर्को फालें । पाकेटमारा कुनै सुनसान गल्लीमा कसैलाई लुट्नको निम्ति चक्कु घोच्न तयार भए झैं म तयार भएँ डटपेन या नि मेरो पूर्वाग्रह तोड्ने हतियार बोकेर । परबाट एउटा बिरालो कुद्न थाल्यो । सारा बिरालाहरू तर्किन थाले । यो त्यही बिरालो  हो जुन मैले सपनामा देखेको थिएँ । नाकबाट रगत चुहाउँदै मानौं मलाई एक झप्कामै ढेर पार्ने वाला छ । त्यसरी ममाथि झम्टियो । मेरा हात स्वचलित रूपमा बिरालोतिर अगाडि बढ्यो र बिरालोको छातीको एक भागबाट छिरेर अर्को पट्टी निस्कियो । फल स्वरूप बिरालो भुइँमा पछारियो…फ्यात्त ।

काम्दै गरेको मेरो हातले समाएको डटपेनको चुच्चोबाट मसी मिश्रित रगत तपतप चुहिएर बिस्तारै । सडकमा फैलिन थाल्छ, बिरालाहरू बिस्तारै शहरको कुना कोप्चेरातिर बिलाउन थाल्छन् । म ठीक सडकको बीचमा उभिएको छु लगभग अचेत शून्यताले घेरिएको मेरो अस्तित्व, शायद पन्छिरहेका मेरा पूर्वाग्रहहरूलाई हेरिरहेको छ…