आफ्नो बुद्धि र विवेकले भ्याएसम्म सहयोग नै गर्थ्यो । सबै मख्ख पर्थे ।

समय-समयमा टमले नक्कली भारदारी सभा बोलाउँथ्यो र आफू चाहिँ राजकुमारको भूमिकामा बस्थ्यो । उसका साथी चाहिँ दरबारीया गार्ड, लर्ड च्याम्बरलेन र केटीहरूको भूमिकामा देखा पर्थे । हरेक दिन जस्तै नक्कली सभा बोलाइन्थ्यो र महत्त्वपूर्ण विषयमाथि छलफल गरेझैँ अभिनय गरिन्थ्यो, निकै रमाइलो हुन्थ्यो ।

जब सभा सकिन्थ्यो तब टम पुरानै अवस्थामा हुन्थ्यो, उही झुत्रेझाम्रे, पिटिने, गाली खाने र अन्त्यमा पराल ओछ्याएर सुतने । उसले सुखद

राजकुमार र भिखारी ७

जीवनको सपना बुन्न थाल्यो । उसको जीवनको एउटै लक्ष्य राजकुमारलार्इ भेट्ने थियो ।

राजकुमार र भिखारी ८

जनवरीको एक बिहान टमले आफू राजकुमार भएको सपना देख्यो । लङ्ग हुँदै ब्युँझिदा ऊ असाध्यै भोकाएको थियो । उसको दिमागमा रातिको रङगीन सपना सलबलाउन थाल्यो ।

राजकुमार र भिखारी ९

टम घरदेखि निकै टाढा रहेको टेम्पलबारमा पुग्यो । चेरिङ भिलेजमा पुगेपछि टम राजाद्वारा निर्मित सुन्दर चौबाटोमा बस्यो । एकछिन सडकमा यताउति डुलेपछि ऊ वेस्टमिन्स्टर दरबारतिर लाग्यो । राजकुमारसित भेट्ने आशा लिएर टम एकोहोरो दरबारतिर हेर्न थाल्यो ।

राजकुमार र भिखारी १०

आकर्षक देखिने नोकरचाकरहरू राम्रा-राम्रा बग्गीमा भित्र-बाहिर गरिरहेका देखिन्थे । बिचरो टम चाहिँ फलामे गेटभित्र चियाउनुबाहेक अरू के नै गर्न सक्थ्यो र?

अचानक गेटभित्र टमले राजकुमारलाई देख्यो । राजकुमारले साटन र रेशमी कपडा लगाएका, कम्मरमा मणि-माणिक्ययुक्त तरबार भिरेका, खुट्टामा भव्य जुत्ता र टाउकोमा लत्रिएको प्वाँखजडित रातो आकर्षक टोपी लगाएका थिए ।

टम राजकुमारको नजिक जान खोज्यो तर दरबारको पहरेदारले रोक्दै भन्यो, “ए फुच्चे भिखारी ! तेरो के चाला हो यो ?”

टमले भन्यो, “मेरो नाम टम क्यान्टी हो । म राजकुमारलाई भेट्न आएको हुँ । मलाई राजकुमारसँग भेट्न देऊ ।”

पहरेदारले भन्यो, “तँ जस्तो भिखारी मान्छेलाई म कसरी राजकुमारलाई भेट्न दिऊँ । यो सम्भव छैन, तँ यहाँबाट खुरूक्क गइहाल्‌ ।”

पहरेदारले हाँस्दै केटोलाई गिज्याउन थाल्यो । हल्लाखल्ला भइरहेको थाहा पाएर राजकुमारले त्यतातिर हेर्दा आफ्ना पहरेदारहरू र झुत्रेझाम्रे केटाका बीचमा ठूल्ठूलो स्वरमा वादविवाद भइरहेको देखे । पहरेदारहरूलाई आदेश दिँदै उनले भने, “विचरो त्यो केटोलाई दुर्व्यवहार नगर, भित्र आउन देऊ ।”

राजकुमार र भिखारी ११

“प्रिन्स अफ्‌ वेल्स चिरायू रहून् !” सबै एकै स्वरमा चिच्च्याउन थाले । राजकुमार एड्वार्डले टमतिर फर्केर भने, “तिमी भोकाएका र त्यत्तिकै थकित पनि देखिन्छौ, आऊ, सँगै बसेर भोजन गरौँ ।”

एड्वार्डले टमलाई महलको भव्य कोठामा लगे । उसलाई स्वादिष्ट भोजन गराए ।

“तिम्रो नाम के हो ?”

“टम क्यान्टी, हजूर ।”

“तिम्रो बुबाको नाम के हो नि ?”

“जोन क्यान्टी”

राजकुमार र भिखारी १२

“कहाँ बस्छौ नि ?”

“ओफल कोर्टमा, हजूर ।”

त्यसपछि राजकुमारले टमको जीवनका बारे सोधपुछ गरे ।

टमले राजकुमारसित आफ्नो जीवनको दुःखद पक्षका बारेमा बताउन थाल्यो । बा र बाजेको दुर्व्यवहार, पेटभरि खान नपाएको अनि सुत्ने ठाउँका बारेमा बेलीबिस्तार लगायो । उसले आफ्ना जुम्ल्याहा दिदीहरू भएको कुरा पनि बतायो |

“कति वर्षका भए त तिम्रा दिदीहरू ?”

“प्रन्ध्र वर्षका भए हजूर ।”

राजकुमार र भिखारी १३

“मेरी बहिनी लेडी एलिजावेथ पनि दश वर्षकी भइन्‌ । मेरी भतिजी लेडी जेन ग्रे मेरै उमेरकी छिन्‌ । तर मेरी ठूली दिदी मेरी विवाह भएन भनेर सधैँ अँध्यारो मुख लगाउँछिन्‌ । भैगो, धेरै कुरा नगरौं उनीहरूका बारेमा । राजकुमारले भने, “तिम्रा दिदीहरूले नोकरहरूलाई आफ्नो सामु हाँस्न दिन्छन्‌ त ?”

“हजूर, मेरा दिदीहरूका नोकरचाकर होलान्‌ जस्तो लाग्छ र तपाईंलाई ? साँच्चै भन्ने हो भने दिदीहरूको लगाउने लुगा पनि एकजोर दुईजोर मात्र छ, प्राय लुगा फुकाल्नै पर्दैन, अनि किन चाहियो नोकरचाकर ?”

राजकुमारले भने, “तिमी निकै राम्रो बोल्दा रहेछौ; कुन पाठशालामा पढ्दै छौ ?”

“मैले पाठशालामा पढ्न त के पाठशालाको मुख पनि देख्न पाएको छैन ।” “हाम्रो छिमेकमा रहेका फादर एन्ड्रयु नाम गरेका पुरोहितले अलिअलि लेखपढ गर्न सिकाएका हुन्‌ ।” टमले जवाफ दियो ।
“मलाई ओफल कोर्टका बारेमा बताऊ न । तिम्रो जीवन रमाइलोसँग बितेको त छ ?”

“हजूर, झुत्रोझाम्रो लगाउनु, मागेर खानु, पराल बिछ्याई सुत्नु बाहेक अरू सब ठीक छ ?”

हामी कुस्ती, झगडाजस्ता खेलबाट मनोरञ्जन लिन्छौं, गर्मीयाममा नदी र नहरमा पौडी खेल्छौं, बालुवामा उफ्रिने, वनजङ्लमा नाच्ने र गाउने पनि

राजकुमार र भिखारी १४                                       गर्छौं ।”

‘लेखकका बारेमा

नाम: मार्क ट्वेन

जन्म: नोभेम्बर ३०, १८३५
मृत्यु- अप्रिल २१ १९१०
जन्मस्थान: फ्लोरिडा, मिसौरी, संयुक्तराज्य अमेरिका
पेशा:- लेखक/लेक्वरर
राष्ट्रियता अमेरिकी

विद्या: आख्यान, बालसाहित्य व्यङ्ग्य, निबन्ध, दर्शन र साहित्यिक समालोचना

प्रमुख कृतिहरू:- “द एड्भेन्चर अफ टम स्वेयर (१८७९), द एडभेन्चर अफ हकलबेरि फिन (१८८४), मार्क ट्वेन आख्यानको क्षेत्रमा परिचित नाम हो । राष्ट्रपति, उद्योगी, कलाकार र यूरोपेली राजघरानासित घनिष्ठ सम्बन्ध थियो मार्क ट्वेनको | प्रखर बौद्धिकता एवं तिखो व्यङग्यको लागि समालोचक र समकालीन लेखकहरूको माझ चर्चित थिए उनी |

मार्क ट्वेनको जन्म नोभेम्बर ३०, १८३५ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको फ्लोरिडा राज्यको मिसौरी भन्ने ठाउँमा भएको थियो । उनका पिताको नाम जोन मार्शल क्लेभेन्स थियो भने, आमाको नाम जेन ल्याम्प्टन थियो । उनको खास नाम चाहिँ ह्यामुन ल्याङअहर्न क्लेभेन्स हो । मार्क ट्वेन चाहिँ उनको साहित्यिक उपनाम हो। यही नामबाट उनी विश्वसाहित्यमा परिचित भए । सानै उमेरदेखि मार्क ट्वेन साहित्यिक काम गर्न र घुमफिर गर्न खुब रूचाउँथे, जंगल चाहारी हिँड्थे । यात्राको अनुभव समेटेर लेख्न बसिहाल्थे । एघार वर्षको सानै उमेरमा पिताको निधन भएपछि हातमुख जोर्नका लागि कामको खोजीमा निस्किनु पर्यो उनले ।

हन्निबल जर्नलका लागि हास्यप्रधान लेखहरू लेख्न थाले । सन्‌ १८६५ मा मार्क ट्वेनको “the colebrated jumping frog of calavaras country” शीर्षकको हास्यप्रधान कथा संग्रह प्रकाशित भयो जसले उनलाई चर्चित लेखकको रूपमा चिनायो । त्यसपछि उनी मध्यपूर्वी यूरोपको भ्रमणमा निक्ले । त्यसै यात्राको फलस्वरूप उनले “The Innocent Adead” नामको यात्राडायरी लेखे । जसले उनको साहित्यिक उचाइ थप्यो । मार्क ट्वेनको लेख र भाषणको प्रमुख विशेषता भनेको हास्य हो । उनको लेख अन्याय र अत्याचारको विरूद्धमा केन्द्रीत भएको पाइन्छ । सन्‌ १८७० मा ओलिभिया ल्याङ्डनसित उनको विवाह भयो । हेलेन केलर, ह्यारिट र विचार स्टो जस्ता व्यक्तिसित उनको घनिष्ठ सम्बन्ध रह्यो । दासप्रथाको विरोधी रहेका मार्क ट्वेन, अब्राहम लिंकनका कट्टर समर्थक थिए । सन्‌ १८८१ मा क्यानडाबाट प्रकाशित भएको ऐतिहासिक उपन्यास “The Prince and the Pauper” मार्क ट्वेनको यस विधाको पहिलो औपन्यासिक कृति हो । हेर्दा दुरूस्तै देखिने दुईजना केटाहरूको कथा हो यो । लन्डनको ओफलकोर्टमा बस्ने टम क्यान्टी र राजा हेनरी अष्टमका छोरा राजकुमार एडवार्डको जीवनको सेरोफेरोमा केन्द्रीत छ यो उपन्यास । आधुनिक अमेरिकी साहित्यका यस्ता महान्‌ हस्तिको हृदयघातका कारण सन्‌ १९१०, अप्रिल २१ तारिखमा दुःखद निधन भयो ।