साहित्यपोस्टको संयोजन तथा लोकप्रिय गीतकार एवं कवि उत्तम भौकाजीको सौजन्यमा स्थापित “साहित्यपोस्ट उत्तम काव्य पुरस्कार– २०७८”का लागि ९ काव्यकृतिको छनौट भइसइसकेको छ । यसै सन्दर्भमा सर्वोत्कृष्ट एक काव्यकृतिको घोषणा गर्नुअघि उत्कृष्ट ९ कृतिका स्रष्टाहरूसँग पुरस्कारकै पेरिफेरिमा रहेर संवाद गरिएको छ । यस संवादको मुख्य उदेश्य भनेको “साहित्यपोस्ट उत्तम काव्य पुरस्कार”लाई लिएर उहाँहरूको विचार जान्नु र कृतिको बारेमा पाठकलाई लेखकबाटै थाहा दिनु हो ।

यहाँ उत्कृष्ट नाैमा छनोट भएको कवितासङ्ग्रह ‘पोल्टाभित्र डिही‘का स्रष्टा पेशलकुमार लुइटेलसँगको संवाद प्रस्तुत गरिएको छ ।

तपाईँको पहिलो काव्यकृति “साहित्यपोस्ट उत्तम कृति पुरस्कार”का लागि छनोट भयो । कस्तो अनुभूति गरिरहनुभएको छ ?

छनोट एक प्रकारको उपहार, प्रोत्साहन र उत्प्रेरणा हो । उत्प्रेरणा सिकाइको जननी हो त्यसैले मलाई मनबाट खुसीको आभास भएको छ । साथै यो कृति पोल्टाभित्र डिही साहित्यपोस्ट उत्तम काव्य पुरस्कार को लागि छनोटले भएकोमा आनान्दानुभूति भएको छ । यो छनोट समिति र साहित्य पोष्टप्रति आभारी छु ।

“साहित्यपोस्ट उत्तम काव्य पुरस्कार”का लागि नौ कृति छनोट भएका छन् । अर्थात् तपाईँका प्रतिस्पर्धीका रुपमा बलिया कृतिहरु छन् । तपाईँले पुरस्कार जित्नु वा नजित्नुले तपाईँको साहित्यिक यात्रामा के अर्थ राख्छ ?

सिर्जना मेरो मनको खुसी हो । सबैका कृतिभित्र एउटा सिर्जनाको फरक संसार बिराजमान हुन्छ । मेरो साहित्यिक यात्रा पुरस्कार पाउनु र नपाउनुमा निर्भर हुँदैन अद्यापि पुरस्कारले सिर्जनाको बाटामा लम्कन थप ऊर्जा भने अवश्य दिन्छ ।

कानुनी क्षेत्रमा सक्रिय मान्छे, साहित्य लेखनमा, त्यो पनि छन्दोबद्ध कवितामार्फत् कसरी आउनुभयो ?

कानुनी क्षेत्र मेरो व्यवसायीक क्षेत्र हो । मान्छे जुन पेशा व्यवसायमा भए पनि मानव मस्तिष्क चेतनाले भरिएको हुन्छ । कला साहित्य र संगीतले नछोइने मन कसैको हुँदैन । आफ्नो अन्तर्मनको खुसीलाई प्रस्फुटन गर्दै अगाडि बढ्ने क्रममा मैले लयलाई प्रेम गर्न थालेँ र छन्द कविताप्रति अलिकति बढी मोह भयो तथापि म छन्दोमुक्त कविता, गजल, गीत पनि मन पराउँछु साथै आख्यान पढिरहँदा आफैभित्र हराउँछु । कविता भावप्रधान विधा हो, लयको पछि लाग्दा कतिपय भावहरू चोइटिएका छन् यस्तो हुँदा दुःख लाग्छ ।

कविता लेख्नुको तपाईँको मुख्य उदेश्य के हो ?

आजको पुस्तामा कला, साहित्य र सांगितिक स्पर्षको जरुरी छ । सिर्जनाले मानिसको मन मस्तिष्कलाई सत्मार्गतिर प्रेरित गर्दछ । भविष्यका कर्णधारहरुको मुहारमा खुुसी फुल्नु पर्दछ, आँखामा बादल लाग्नु हुँदैन र ओठको मुस्कान ओइलाउनु हुँदैन भन्ने मेरो व्यक्तिगत बुझाइ हो । सिर्जनाले मलाई सुखानुभूति, आनन्दानुभूति र अन्तर्मनको खुसी प्रदान गर्दछ ।

यहाँ मलाई भतृहरिको एक वाक्यांशको याद आयो, “यन्नास्ति नास्ति रुचिरं तस्मिन् तस्य स्पृहा मनोज्ञेऽपि” अर्थात मनले नरुचाएपछि जतिसुकै राम्रो भएपनि त्यसमा मन रमाउँदैन । त्यसैले मान्छेले आफ्नो मनको खुसीको लागि धेरै प्रयत्नहरु गरेको पाइन्छ ।

आख्यानको बजार आकर्षक रहेको अवस्थामा कवितामा पनि छन्द विधा किन ?

यो प्रश्नले मलाई चाणक्य नीतिको एक हरफको याद दिलायो-

“शैले शैले न माणिक्यं मौक्त्तिकं न गजे गजे ।
साधवो न हि सर्वत्र चन्दनं न वने वने । ।”

अर्थात सबै पहाडमा मणि, सबै हात्तीमा मोति, सबै ठाउँमा सज्जन र हरेक जङ्गलमा चन्दन पाइन्छ भनेर सोच्नु हुदैन भनेझैँ सबै मान्छेले एउटै मार्गबाट गन्तव्यको खोजी गरिनु हुँदैन । मलाई जता भिड छ त्यसकै पछि लाग्नु पर्दछ भन्ने पटक्कै लाग्दैन । मान्छेले जेलाई र जसलाई प्रेम गर्दछ त्यो उसको लागि अतुलनीय हुन्छ, सर्वाेपरि र सर्वोत्कृष्ट हुन्छ ।

“पोल्टाभित्र डिही”ले यो पुरस्कार पाएको खण्डमा प्राप्त आर्थिक राशिले के गर्नुहुन्छ होला ?
म समाजसेवामा सक्दो सेवारुपी हातहरु अगाडि बढाउन चाहन्छु । अहिलेसम्म पनि मैले पुस्तकालय निर्माण, वृद्धाश्रम, बालाश्रम आदिमा सक्दो सहयोग गर्दै आएको छु । म आफ्नै कानुन व्यवसायबाट सन्तुष्ट छु र यदि पुरस्कार पाएमा कुनै समाजसेवामा कार्यरत सामाजिक संस्थालाई यो सम्पूर्ण रकम हस्तान्तरण गर्ने छु ।

अन्त्यमा, भविष्यको साहित्यिक यात्राका योजनाहरु के के छन् ?

अहिले म खण्डकाव्य “पोखिएको हाँसो”को काम सकाएर सुभेच्छुकहरुलाई सुझावको लागि पढ्न दिएर बसेको छु त्यसपछि एउटा महाकाव्यको काल्पनिक यात्रामा छु ।