भारतको असमस्थित इन्द्रेनी प्रकाशनले एकैदिन चारवटा समालोचना कृति प्रकाशन गरी कीर्तिमान स्थापित गरेको छ।

असमका वरिष्ठ कवि, कथाकार, समालोचक रुद्र बरालको निजी निवास रुक्मिणी भवनमा वरिष्ठ साहित्यकार शेरमान थापाको जन्म जयन्तीको छेक पारेर गत १९ फेब्रुअरीका दिन सातवटा पुस्तक विमोचित गरियो।

यस क्रार्यक्रमको मुख्य आकर्षण थियो रुद्र बराल तथा कृष्णनील कार्की (सहयोगी – ढाकाराम काफ्ले)द्वारा सम्पादित ‘असमेली नेपाली समालोचना (खण्ड -१)’नामक ग्रन्थ । यस ग्रन्थमा भारतका ४३ जना समालोचकले असमेली ४५ जना सर्जकका सिर्जनाहरूको मूल्याङ्कन गरेका छन्। यी ४३ जना समालोचकमध्ये ६ जना समालोचक पश्चिम बङ्गालको सिलगढी, डुवर्स, कालेबुङ क्षेत्रका रहेका छन् भने बाँकी ३७ जना असमका नवीन-प्रवीण समालोचक रहेका छन्।

सोही कार्यक्रममा थप तीनवटा समालोचनाका पुस्तक कालेबुङका चर्चित समालोचक नवीन पौड्यालको ‘नेपाली गीतको सेरोफेरो’, असमकी युवा पिँढीकी चर्चित कवि नैना अधिकारीको ‘साहित्य सिर्जनाका बान्कीहरू’ र झर्ना मिश्र भट्टराईको ‘सिर्जना निरूपण’ पनि लोकार्पित गरियो ।

कार्यक्रमको दोस्रो सत्रमा ‘समालोचना विमर्श’माथि बोल्दै प्रख्यात समालोचक प्राध्यापक नवीन पौड्यालले भने, ”मैले कुनै दिन कुनै सभामा र मेरो कुनै लेखमा असमको समालोचना टाक्सिएको छ भनेको थिएँ, अब आजदेखि म असमको समालोचना फस्टाएको छ भन्छु।’

यस सत्रलाई उद्घाटन गर्दै कवि-कथाकार-समालोचक डा. इन्दु प्रभा देवीले ”असमबाट यति धेरै समालोचनाका पुस्तकहरू प्रकाशित गरेर तेइस महिनाअघि मात्र जन्मिएको इन्द्रेनी प्रकाशनले एउटा ठूलो काम गर्‍यो, धेरै नवीन सर्जकलाई समालोचना लेख्न प्रोत्साहित गर्‍यो र म यस संस्थालाई धेरै धन्यवाद दिन चाहन्छु” भनिन् ।

सत्रका अर्का वक्ता गुवाहाटी विश्वविद्यालयका प्राध्यापक डा. खगेन शर्माले समालोचना र पुस्तक सम्पादनका केही विधिहरूको उल्लेख गर्दै सिर्जनशील साहित्य र समालोचनाका सङ्गोष्ठी, कार्यशाला आदि राख्न इन्द्रेनी प्रकाशनलाई सुझाव दिए र २३ महिनामा १३ वटा स्तरीय पुस्तक र असमेली समालोचनाको इतिहासमा एक उल्लेखयोग्य समालोचना पुस्तक प्रकाश गरेर नयाँ रेकर्ड गर्ने यस संस्थाका कार्यकर्ताहरूको योजना र जाँगरको उनले सराहना गरे।

कार्यक्रमको तेस्रो सत्रमा तीन वटा कविता कृति विमोचित भए। यी तीन कृतिहरूमा पर्यावरणीय साहित्यको एक संयुक्त सङ्कलन रहेको छ, जुन भारतीय‑नेपाली साहित्यमा पहिलो प्रयास हो। ७० जना कविहरूका सत्तरी वटा कविता समावेशित ‘असमेली पर्यावरणीय कविता’ सङ्कलनलाई डा. देवेन सापकोटा र अनुपमा कट्टेलले सम्पादन गरेका छन् ।

यही सत्रमा रुद्र बरालको तेस्रो कविता सङ्ग्रह ‘थोपो र मरुभूमि’ तथा कृष्णनील कार्कीको पनि तेस्रै कविता सङ्ग्रह ‘कविताको सिमसिमे झरी’ को पनि विमोचन गरियो ।

सभालाई सञ्चालन अनेसासका केन्द्रीय सदस्य ज्योति हुमागाईँ र ‘ब्रह्मपुत्र लाइभ’का सञ्चालक कवि-साहित्यकार कृष्णनील कार्कीले गरेका थिए।

पुस्तक विमोचनमा समालोचक ज्ञानबहादुर छेत्री, कथाकार हरि लुईँटेल, पूर्वायण प्रकाशनका डा. अमृतकुमार उपाध्याय, असम नेपाली साहित्य सभा (अनेसास)का केन्द्रीय सचिव राम उपाध्याय, केन्द्रीय सदस्य हेमन्त भट्टराई, विमल गजिरेल, उपन्यासकार-पत्रकार रोहित गौतम, कवि-कथाकार दीनानाथ निरौला, कवि पूजा आचार्य आदिको सहभागिता रहेको थियो।

यस कार्यक्रमको प्रारम्भ रेडियो कलाकार कृष्ण भट्टराईको गीतबाट भएको थियो र पहिलो सत्रमा साहित्यकार शेरमान थापाको जयन्तीको उपलक्ष्यमा दीप प्रज्ज्वलन गरेका थिए वरिष्ठ साहित्यकार तथा अनेसास शोणितपुर जिल्ला समितिका सभापति डिल्लीराम खनालले भने कवयत्री वीणा देवीले शेरमानको प्रतिकृतिमा माल्यार्पण गरेकी थिइन्। शेरमान जयन्तीलाई सम्बोधन गर्दै कवि-समालोचक तथा अनेसास उदालगुडी जिल्लाका सभापति लक्ष्मण अधिकारीले शेरमान थापाको व्यक्तित्व र कृतित्वमाथि सारगर्वित वक्तव्य राखेका थिए। उनले असममा रुद्र बरालको प्रयासमै इन्द्रेनी प्रकाशनले पोहोर साल पहिलो शेरमान जयन्ती आयोजन गरेर शेरमान जयन्तीको परम्परा बसालेकामा संस्थालाई धन्यवाद ज्ञापन गरे।

त्यस दिनको कार्यक्रममा असम नेपाली साहित्य सभाकी केन्द्रीय सचिव नवप्रभा अधिकारी, सचिव अनिल गौतम, शोणितपुर जिल्लाका मूलसचिव भुवन छेत्री, जिल्ला सदस्य मोहन उपाध्याय, कवि डा. दैवकी देवी तिमसिना, जगन्नाथ उपाध्याय, कथाकार इन्दिरा गौतम, कवि दुलुमणि देवी, कल्पना देवी, इन्दिरा देवी, अकादेमी अनुवाद पुरस्कार प्रापक डा सञ्जीव उपाध्याय आदिको उपस्थिति रहेको थियो भने ‘असमेली नेपाली समालोचना (खण्ड-१)को लागि आफ्नो रचना दिने २९ जना सर्जकलाई फुलबुट्टे गामछा, उपहारको पोको र सहभागिताको प्रमाण पत्र दिएर अभिनन्दन गरिएको थियो।

असम, भारतबाट कृष्णनील कार्की र रुद्र बरालको रिपोर्ट