‘निद्रा
पकेटमा
हात
घुसारेर
पर
उभिएको
छ
चुपचाप ।

फुटपाथमा
कठ्याङ्ग्रिँदै
कामिरहेको
नाङ्गो
देहमा
ब्युँझिरहेको
छ एक्लो
उदास
जाडोको
रात ।
(जाडोको रात, पृ.२१)

कवि अविनाश श्रेष्ठको पर्याकवितासङ्ग्रह हो, ‘करोडौं सूर्यहरूको अन्धकार’ । मौलिक शैली, नवीन भाषिक संरचना र कथ्यका साथै कल्पना र संवेदनाका श्रेष्ठका कविताहरूमा व्याप्त छन् । मानव क्रियाकलाप र प्रकृतिबीचको द्वन्द्व श्रेष्ठले आफ्ना कवितामार्फत दर्बिलो सरोकार तथा काव्यिक हस्तक्षेप प्रस्तुत गरेका छन् ।

‘पर्यावरण चेतनाको कवितासङ्ग्रह ‘करोडौं सूर्यहरूको अन्धकार’ अविनाश श्रेष्ठको उत्कृष्ट कविता कृति हो ।’, कृतिका बारेमा कवि विमल निभा लेख्छन्, ‘यसमा उनले पर्याकविताको क्षेत्रमा नवीन प्रयोग गरेका छन् । यहाँ एउटा कुरा नभनी नहुने के हो भने उनको पर्यावरणीय चेतनामा जीवित मानिससँगै जीवित प्रकृति र जीवन्त परिस्थितिकीको पनि रहेको छ । र यही कवि अविनाशको काव्यिक विशेषता हो ।’

‘ओ लुसिफर प्यारे !
म हरियोमै हाँस्छु
हरियोमै म नाच्छु
हरियैहरियो भए मात्र म बाँच्छु रे !

तिमीलाई छू मतलब यार ?

एलर्जी छ भने तिमीलाई हरियोसित
खुरुक्क मरुभूमितिर जाऊ ।
आफ्ना करौंती–बन्चरो जस्ता इरादा बोकेर
कृपया म बस्ने जङ्गल हेर्दै नमुस्कुराऊ ।’
(जङ्गलकामनाः १, पृ. १००)

अविनाशका कविताहरूका बारेमा कवि राजा पुनियानी लेख्छन्, ‘आदिवासी कल्पनाकै अत्याधुनिक अवतार अविनाश श्रेष्ठको कविता हो । जहाँ उपेक्षित आदिवासी शिल्पदर्शनको पुनस्र्थापना छ – प्रकृतिको कुटुम्बीय आइडियोलोजीमा । यत्ति भनेर पनि मैले जे भनिनँ, त्यही सुन्नू… भन्ला जस्तो अनिवाशका जाँबाज कविताहरू नभनेका ईलाकामा आएर केही कुरा भन्छन् । पर्यावरणीय चैतन्यको खुँडा जगाउछन् । उनी कविता नै गरिरहेका हुन्छन् । शिल्पपक्षलाई मर्न नदिई कविता गर्दछन् ।’

वि.स. २०६० सालमै प्रथम पटक प्रकाशनमा आएको यस पुस्तकको दोस्रो परिवद्र्धित संस्करण (वि.स. २०८१) लाई माया पब्लिकेशनले प्रकाशनमा ल्याएको हो । १ सय ९८ पृष्ठमा फैलिएको कविताकृतिको मूल्य ५ सय ६० रुपियाँ रहेको छ ।