रहेक दिन पुस्तक प्रकाशन भइरहेका हुन्छ । सबै पुस्तक किन्न र पढ्न पाठक तथा लेखक कसैका लागि पनि सम्भव हुँदैन । यस्तो अवस्थामा आफ्नो रूचिको किताब छान्नु गाह्रो हुन जान्छ । बजारमा आएका पुस्तक बारे जान्नु आम पाठकको चासो र अधिकारभित्र पर्छ । त्यही चासो सम्बोधन साहित्यपोस्टले यो स्तम्भलाइ निरन्तरता दिइरहेको छ । यो स्तम्भ राख्नुको कारण पुस्तकको सामान्य परिचय दिनु हो ता कि पाठकलाई उक्त पुस्तक किन्नुअघि नै त्यसको सार थाहा होस् ।

हरेक साता शुक्रवार साँझ साहित्यपोस्टले बजारमा आएका नयाँ तथा केही महत्त्वपूर्ण पुराना पुस्तकको परिचय दिने गर्दछ । यही मेसोमा साहित्यपोस्टलाई यो निम्न साता ५ वटा पुस्तक प्राप्त भएका छन् ।

===

१. अशान्त धड्कन – कल्पना काफ्ले

‘घाम खराब हुन्छ कहिले पानी खराब हुन्छ
भलाद्मी लाग्ने कसैको बानी खराब हुन्छ
टोलाएर असम्भव सपना नदेख्नू कहिल्यै
अचेल बुढेस कालको जवानी खराब हुन्छ ।’ (पृ. १७)

छन्दकवितामा पृथक् पहिचान बनाएकी कल्पना काफ्लेको नवीनतम मुक्तकसङ्ग्रह हो, ‘अशान्त धड्कन’ । काफ्लेले यस कृतिमा विकृत बन्दै गएको प्रेमसम्बन्ध, बिटुलिएको राजनीति, अनियन्त्रित अतृप्त चाहना, उदासीनता सर्वत्र पाउन सकिन्छ ।

‘अहिले हामीले भोगेका समय अशान्त छ । हामी बाँचेको जीवनको परिधि र परिवेश अशान्त छ ।’, पुस्तकको भूमिकामा साहित्यकार विवश पोखरेल लेख्छन्, ‘यस्तो स्थितिमा मुक्तककार कल्पना काफ्लेका हृदयका धड्कन अशान्त हुनु स्वभाविक हो । उनका भावना, विचार र अनुभूतिका घाइते धड्कनभित्र जीवनका अनेक दृश्य–परिदृश्य मुक्तकीय स्वरूपमा आएका छन् । यसभित्रका मुक्तकहरूले जीवन, समय र प्रकृतिका विविधतालाई समेटेको छ । जहाँ कतै राजनीतिक विद्रूप, कतै प्रेमका रोमाञ्चक अनुभूति कतै स्वार्थ र छलकपटका छाया प्रतिविम्बित छन् ।’

त्यस्तै, पुस्तकमा मुक्तकार काफ्ले लेख्छिन्, ‘साहित्यले समाजका अन्तरकुन्तरको विकृति सफा गर्न सकिन्छ भन्ने बोध गर्न निकै माथापच्चिसी गर्नुपर्यो । विविध मञ्चमा उभिएर घाँटी सुकाउनु पर्यो । अब त समाजबोध र आउने पुस्तालाई प्रेरित गर्न पनि लेख्नुपर्ने परिस्तिथि आयो भन्ने एक खालको जिम्मेवारीको जुवा काँधमा बोकेर लेखें अशान्त धड्कन ।’

पुस्तकलाई बी.एन. पुस्तक भण्डारले प्रकाशनमा ल्याएको हो । २२० थान मुक्तकहरू सङ्ग्रहित कृतिको मूल्य ३ सय २५ रुपियाँ रहेको छ ।

===

२. ओगिल्जा – अमर अधिकारी

निजमती सेवाको लामो अनुभव बोकेका स्रष्टा अमर अधिकारीको आत्मकथा हो, ‘ओगिल्जाः छ दशकका अविष्मरणीय घटनारू’ । १६ वर्ष संस्थान सेवा र २३ वर्ष निजामती सेवामा बिताएका अधिकारीले पुस्तकमा बाल्यकाल, किशोरावस्था हुँदा संस्थान र निजामती सेवामा रहँदाका अनुभव र घटनालाई पुस्तकमा समेटका छन् ।

‘रोल्पाबाट चालीस वर्षअगाडि काठमाडौं छिर्नुभएका मित्र लेखकले सरकारी सेवा गर्दागर्दै पनि समय निकालेर ०४५ सालदेखि नै साहित्यप्रति अगाध रुचि र झुकाव राखेको स्पष्ट हुन्छ ।’, भूमिकामा साहित्यकार वियोगी बुढाथोकी लेख्छन्, ‘आफू दुई वर्ष हुँदादेखिका घटना र परिघटनाका ताजा सम्झनाहरू समावेश भएको यस आत्मकथा पुस्तक दोहोर्याउँदा पनि धीत पटक्कै पूरा भएन । अतः पुनः समय दिएरै पल्टाएर हेरें । एकपल्ट रोल्पामा भएको राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा म निर्णायक भएर जाँदा टेकेको बाटो र देखिएको लुंग्री नदी यतिखेर ‘ओगिल्जा’ पढ्दै गर्दा उर्लिएर आयो । त्यतिखेर धमिलो देखिएको पानी पनि अहिले संग्लिएर आयो ।’

त्यस्तै, पुस्तकमा लेखक अधिकारी लेख्छन्, ‘मैले फेसबुकमा सम्प्रेषण गरेका आफ्ना रोचक र भावुक घटनाहरू पढेर विद्वत् वर्गबाट र अन्य साथीहरूबाट समेत मैले भागेका घटनाहरूलाई समेटेर पुस्तकका रूपमा ल्याउन सल्लाह दिनुभएकोले मलाई यो पुस्तक प्रकाशन गर्न हौसला मिलेको हो । झण्डै–झण्डै मेरो बेहाल भएका कुराहरू यसमा उल्लेख छन्, नपत्याउँदो किसिमबाट सामान्य सफलता हासिल गरेका घटनाहरू पनि सयमा समाविष्ट छन् । घुस अस्वीकार गरेका दुइटा कथा पनि यसमा समावेश गर्न भ्याएको छु ।’

पुस्तकको प्रकाशन लेखक स्वयंले गरेका हुन् । १ सय १६ पृष्ठमा फैलिएको पुस्तकको मूल्य २ सय १ रुपियाँ रहेको छ ।

===

३. नबनाएको घर – दिलीप श्रेष्ठ

‘विश्वासको प्रतीक तिमी
इमान र निष्ठाको प्रतीक पनि तिमी
प्रेम र समर्पणको प्रतीक तिमी
साथ, साथी र सत्यको प्रतीक पनि तिमी
अरूले तिमीलाई कुकुर भने पनि
मेरो चैं हृदयको ढुकुर हौ तिमी

तिम्रो समर्पण र निष्ठालाई देख्दा
यो घोर कलियुगमा पनि
सत्यको आभास हुन्छ ।
(हृदयको ढुकुर, पृ. ९)

कवि दिलीप श्रेष्ठको लघुकविताहरूको सङ्ग्रह हो ‘नबनाएको घर’ । कवितारूमा कोमल शब्द, सरल बिम्वका माध्यमबाट पृथक् अनुभूति प्रस्तुत गर्न खप्पिस देखिन्छन् कवि श्रेष्ठ । विचार र अनुभूतिको समीश्रणमा मानवीय भावना र संवेदनालाई प्रकट गर्नु उनको विशेषता रहेको देखिन्छ ।’

‘लघुकविता सङ्ग्रह ‘नबनाएको घर’ कवि दिलीप श्रेष्ठको छोटो कविताप्रतिको मोह र अभियान हो ।’, पुस्तकका बारेमा चूडामणि रेग्मी लेख्छन्, ‘दिनानुदिन बढ्दै गइरहेको भ्याइनभ्याईको जीवनशैलीमा लघुकविताको महत्त्व निक्कै बढ्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ । यहाँ सङ्ग्रहित लघुकविताहरू पढ्न लायक छन् । यस्ता कविताले पाठक रमाउने विश्वास व्यक्त गर्दै कवि दिलीप श्रेष्ठप्रति हार्दिक हर्कबढाइँ ।’

त्यस्तै, पुस्तकको भूमिकामा समीक्षक महेश पौड्याल लेख्छन्, ‘कवि दिलीप श्रेष्ठलाई पढ्नु सरलतासँगै सघनतालाई पढ्नु हो । सूक्ष्मतासँगै व्यापकतामा फैलिनु हो । शब्दको मितव्ययितासँगै अर्थको निस्सीमतातिर लम्किनु हो । लोक तथा आम मान्छेको भाष्यसँगै गहन दार्शनिक उक्तिसँग साक्षात्कार गर्नु हो । सारमा, उनको काव्यजगत् भनेको सरलताको आवरणमा उभिएको एउटा निकै जटिल र गहिरो भावसरोवर हो ।’

पुस्तकलाई साहित्यिक पत्रकार सङ्घले प्रकाशनमा ल्याएको हो । १ सय २ थान कविता सङ्ग्रहित पुस्तकको मूल्य ३ सय रुपियाँ रहेको छ ।

===

४. एकालाप – खेमराज पोखरेल

वरिष्ठ लघुकथाकार खेमराज पोखरेलको नवीनतम लघुकथासङ्ग्रह हो, ‘एकालाप’ । यस कृतिमा जीवन र जगत्, पूर्वीय र पाश्चात्य समाज, नेपाल र विदेशका समस्या, पीडा तथा अन्तरविरोधहरूलाई पोखरेलले प्रस्तुत गरेका छन् ।

‘सङ्ग्रहमा रहेका धेरैजसो लघुकथाहरू व्यङ्ग्यात्मक र प्रतीकात्मक छन् । समाजमा रहेका विकृति–विसङ्गति र अन्धविश्वासप्रति व्यङग्य गर्न पोखरेल निपुण छन् ।’, भूमिकामा डा. हरिप्रसाद भण्डारी लेख्छन्, ‘उनका लघुकथामा एकातिर स्वरैकल्पनाको प्रयोग भएको छ भने अर्कोतिर दार्शनिक पक्षलाई पनि उनले धेरै लघुकथामा प्रवेश गराएका छन् । व्यङ्ग्य, प्रतीक, स्वरैकल्पना आदि शैलीको कुशल प्रयोगले गर्दा उनका लघुकथाहरू उम्दा बनेका छन् ।’

त्यस्तै, पुस्तको अन्तिम कभर पृष्ठमा मोलुङ पाउन्डेसनका अध्यक्ष प्रा.डा. भूपप्रसाद धमला लेख्छन्, ‘वास्तममा लघुकथा भनेकै आजको व्यस्त र नानो युगमा आख्यान पढ्ने इच्छाको अचुक औषधि हो । त्यसैले उनका लघुकथामा ‘गागरमा सागर’ वा ‘ए नोभेल इन अ पाराग्राफ’ जस्ता सिम्बोलिक प्रस्तुति पाइन्छ । समसामयिक विषयवस्तु समेटिएको यस्तो सुन्दर कृति प्रकाशन गर्न पाउँदा मोलुङ फाउन्डेसन गौरव महसुस गर्छ ।’

७१ थान लघुकथाहरू सङ्ग्रहित पुस्तकलाई मोलुङ पाउन्डेसनले प्रकाशनमा ल्याएको हो ।

===

५. खाली खाली भएँछु म – कलानिधि दाहाल

‘गँजडी गीत गाएर सारङ्गी रेटिऊँ कि म
सप्तस्वर भरूँ भन्दै विणामा भेटिएँछु म !
छोएँ तार दियो झड्का झसङ्ग झस्किएँछु म
सङ्गीतका सबै पाटा खाली ! खाली ! भएँछु म !!

भैंसी गोठ गई भेडा बाख्रा जम्मा गरूँ कि म
भनी उकालिंदै उक्लें गल्र्याम्मै झारिएँछु म !
घाँस काटी बनूँ सँच्चा गोठालो पथ ल्यूँ कि म
डोको र पटुकी तेर्सो खाली ! खाली ! भएँछु म !!

(खाली ! खाली ! भएँछु म, पृ. १३)

साहित्यकार कलानिधि दाहालको नवीनतम पद्य कवितासङ्ग्रह हो, ‘खाली खाली भएँछु’ । यस सङ्ग्रहमा सङ्ग्रहित सबै कविताहरू ‘अनुष्टुप छन्द’मा लेखिएका छन् । दाहालका कवितामा समकालीन नेपाली जीवनका दर्शन, दृष्टिकोण, जीवन भोगाइ प्रस्तुत भएका छन् ।

‘कवि कलानिधि दाहालको ‘खाली खाली भएँछु म’ कविता तथा काव्यसङ्ग्रहका रचनाहरूभित्रै पसेर दोष नै खोज्न थाल्ने हो भने बाह्य स्वरूप वा रूप पक्षमा केही कसरमसरहरू फेला पार्न सकिएला तर आन्तरिक पक्ष वा अन्तर्वस्तुका तहमा भने कवित्वको सर्वोच्च स्वरूप नै फेला पर्दछ ।’, पुस्तकको भूमिकामा प्रा.डा. देवी नेपाल लेख्छन्, ‘त्यसैले यो कृति कवित्व प्रवाह र भावगत अभिव्यञ्जनाका दृष्टिले नेपाली कविता परम्परामा नै एउटा प्राप्ति बनेर आएको छ ।’

त्यस्तै, पुस्तकका बारेमा प्रा.डा. अर्जुनदेव भट्ट लेख्छन्, ‘कविले शुष्क जीवन ज्युँने प्राणी जुरेलीमार्फत कष्टसाध्य जीवन ज्युँन प्रेरित गरेका छन् भने आफ्नासँग दूरता र नवागन्तुक अतिथिलाई सम्मान गरेको भाव गर्छु ‘स्वागत स्वागत’मा प्रकट गरेका छन् । यो समयमा आफ्नो मूल्याङ्कन गर्न भुलेका छैनन् कविले । उनी परम्पराको कृत्रिमताविरुद्ध रहे पनि शुद्धताको, पवित्रताको खोजी गर्छन् ‘भाइटीका’मार्फत् ।’

पुस्तकलाई ओरिएन्टल पब्लिकेशनले प्रकाशनमा ल्याएको हो । २ सय ६८ पृष्ठमा फैलिएको काव्यकृतिको मूल्य ५ सय १ रुपियाँ रहेको छ ।