साताकाे पुस्तककाे रूपमा साहित्यपोस्टलाई कथाकार विनयराज गौतमको आख्यानात्मक कृति “मृत्युको छहारीमा” प्राप्त भएकाे छ ।

१ सय १५ पृष्ठमा फैलिएको यस संग्रहमा ‘ज्यान जोगियो’, ‘गाउँको घडेरी’, ‘पञ्च भलादमी’, ‘सोमरिया’, ‘मृत्युबोध’, ‘विवशताको महल’, ‘अन्तिम उपाय’, ‘सुनरपतिया’, ‘मरछिया’, ‘मृत्युको छहारीमा’ र ‘विदेशिएको छोरो’ ११ थान कथा समावेश छन् ।

गोपाल अश्क लेख्छन्, “यी कथाहरूमा बारा र पर्सा जिल्लाका सामाजिक तथा राजनीति परिवेशको जीवन्त चित्रण भएको पाइन्छ । साथै यी कथाहरूमा आञ्चलिकताको समेत बडो सुन्दर चित्रण पाइन्छ ।”

भूमिकामा डा. हेमचन्द्र नेपाल लेख्छन्, “‘मरछिया’ गढीमाईको कृपापात्र वा डाक्टरी उपचारपछि जन्मिएकी निर्दोष बालिका बालविवाहका कारण अकस्मात् विधवा हुन्छे । कथाकार उसको बालसुलभ चरित्रको यसरी उद्घाटन गर्दछन् :

हर समय चरी जस्तो उडिरहने मरछियाको प्वाँख हठात् काटियो, उसका स्वतन्त्र पाइलामा बेडी लगाइयो (गौतम, २०८० : ७९) । विधवा बन्न विवश मरछियालाई उसकै मामाको छोरा शिक्षक प्रतापले पुनर्विवाह गराइदिन सफल भए । यहाँ प्रताप लेखकीय मुखपात्र बनेको पाइन्छ । प्रस्तुत कथामा लामा लामा भोजपुरी भाषाका संवाद राखिएका छन् ती संवादको नेपाली रूपान्तरणबिना कथा बोधगम्य हुन नसक्ने देखिन्छ । यसो त सबै खालका कथामा भेटिने आञ्चलिक भाषिक सीपको पनि रूपान्तरण आवश्यक देखिन्छ । ‘मृत्युको छहारी’ सङ्ग्रहको नाम राखिएको कथा हो । माओवादी द्वन्द्वकालमा वीरगञ्ज कलैया पनि विद्रोही माओवादीको निगरानीमा रहेको जानकारी यस कथाले गराएको छ । रमानाथ शर्मा जस्तो स्रोत व्यक्तिले शिक्षा अधिकारीको कडा निर्देशन पालन गर्नुपर्ने अनि माओवादीका नजरमा लिस्टेड भइसकेका शर्माले विद्यालय निरीक्षणको काम छोडी बघवन बजारबाट मृत्युका छायाँले लखेटिएर घर फर्किनु परेको एक पीडादायी घटना हो । यसो त गौतमका अधिकांश कथामा कथा समाप्ति अवशिष्ट कारुणिकताको स्पष्ट आभास पाइन्छ ।”

पुस्तकको पछिल्लो बाहिरी पृष्ठमा लेखिएको छ, “…तपाईं यता किन ? के ज्यानको डर लाग्दैन ? को के जवाफ दिने वा कसरी दिने, त्यो सोच्न सकेका थिएनन् । तर अलिक साहस गरेर सकी नसकी सोधे, ‘बाबु, तिमीजस्ता शुभचिन्तक मेरा जताततै छन्, तिमीजस्तै छोरा भतिजाहरू पनि छन् । अब तिमीहरूजस्ता शुभचिन्तक र छोरा भतिजा छँदाछँदै मलाई केको डर ?…”

ओरिएन्टल पब्लिकेशन हाउसबाट प्रकाशन गरिएको यस कथासंग्रहको मूल्य ३ सय रुपियाँ रहेको छ ।