नेपालभाषाका कवि सुदन खुसः (ने. सं. १०७७) सटिक र चोटिला कविता लेखनको लागि चिनिन्छ । त्यसैले थोरै लेखेर पनि उनले कवितामा आफ्नो छुट्टै स्थान बनाएका छन् । उनको एक मात्र कविता–सङ्ग्रह ‘तनावंगु लागा’ (हराउँदै गएको ठाउँ, ने. सं. ११०५) प्रकाशित छ । पैंतीस वर्षअघि प्रकाशित ती कविता आज झनै सान्दर्भिक देखिएकाले यहाँ अनुवाद प्रस्तुत गरिएको हो । आधा शताब्दी साहित्य साधनामा बिताएका खुसः ‘झी प्रधान सिरपाः’ (ने. सं. ११००) र राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार (२०५८) बाट सम्मानित कवि व्यक्तित्व हुन् ।

अनुवादकः आर. मानन्धर

राष्ट्रियता

सुदन खुसः

आँखा अगाडि झुन्ड्याइराखेको

विश्वमानचित्रमा

आफ्नै देश

साँघुरिँदै हराउँदै गएको देखेर

देशका रजिष्टर दिमागहरू

आँखा चिम्लिँदै हिँड्छन्

हातले भुँडी छाम्दै ।

क्रान्ति

सुदन खुसः

तिमीलाई पढेर मैले

आफूलाई धेरै खियाइसकेँ

तिमीलाई ओढेरै मैले

आफूलाई धेरै सुकाइसकेँ

न तिमी मभित्र छिर्न सक्यौ

न त म तिमीभित्र पस्न सकेँ

तिमीलाई त हलुका खुकुला मान्छेहरूले

टुक्राटुक्रा पारेर

मात्र क्यालेन्डरमा

जङ्गलमा पिकनिक अनि

पप्लुको निम्ति

बिदाको एउटा रातो धर्सो बनाइदिएको छ

मानौँ तिमी एउटी दुःखी आमाको

कुलाङ्गार एक्लो छोरा भयौ ।

मूल नेपालभाषामा

राष्ट्रियता

मिखा न्ह्यःने यग्गानाच्वंगु

विश्व मान चित्रय्

थःगुहे देय्

कयकुनाः तनावनाच्वंगु खनाः

देय्या रजिष्टर न्ह्यपुत

मिखा तिसिना जुइ

प्वाथय् ल्हाः तयाः ।

क्रान्ति

छन्त ब्वनाः

जिं थःत गुलि ज्यय्के धुन

छन्त न्ययाः जक

जिं थःत गुलि गंके धुन

न त छ दुस्वय् फत जिके

न त जिहे दुबी फत छंके ।

छन्त व्हालुपिं व छ्वालुपिं मनूतय्सं जक

थः यत्थे कुचा कुचा थलाः

मात्र छ क्यालेण्डरय्

जंगलया पिकनिक अले

पप्लुया निंतिं

बिदाया छगू ह्याउँगु ध्वः जुयाबिल

मानौं छ दुःखीम्ह मांया

मूल्याःम्ह याकः काय् जुयाबिल ।