सन्दर्भः बुद्ध पूर्णिमा

जय गुरु नमो श्रीबुद्ध भगवान् लुम्बिनी वन आए

ब्रम्हाले कुचो लाए, सरस्वतीले वस्त्र ओछ्याइन्
अलकापुरीका राजा कुवेरले धन द्रव्य बिछ्याए

वायुदेवले ध्वजा फहराए, अग्निदेवले धूप सल्काए
वरुण नाम नागराजले जल धारा बर्साए

नारायणले शंख फुके, महादेवले डम्मरु बजाए
यमराजले दण्ड समाई अघि जाने बाटो देखाए

इन्द्रले छत्र ओढाए, भिक्षु जतिले चमर डोलाए
सब आनन्दमा मग्न भए, आकाशबाट फूल बर्साए

नैर्ऋत्य ज्ञानाकर सबै लोकसहित प्रसन्न भए
शेषनागमाथि चढी हर्षले सबको पूजा लिए

वन गज रत्न साल श्री सुरेन्द्र महाराज
गुरुको शरणमा अनाथजन रचनाकार

नेपाली अनुवादः हरि श्रेष्ठ

 

यो श्री ५ सुरेन्द्र विक्रमको शासनकालमा रचित भजन हो । यसमा लुम्बिनीमा बुद्धको जन्मको अवस्थामा देवताहरूबाट भएको सत्कार वर्णन छ । यसमा रचना साल विलक्षण ढंगले बताएको छ । अन्तिम हरफमा उल्लेखित ‘वन गज रत्न’ सालले यसको रचनकाल ने. सं. ९८९ (वि. सं. १९२६) संकेत गर्छ । वन उल्टोबाट नव हुन्छ । गज अर्थात हात्तीको सुँड तन्काउँदा ८ अंकको आकार बन्छ । फेरि रत्न नौथरि (नवरत्न) को हुन्छ । कविले यसरी सांकेतिक भाषामा रचनाकाल उल्लेख गरेका छन् ।

मूल नेपालभाषामा

स्रोतः
१. नेवारी लोकगीत, हरि श्रेष्ठ (नेराप्रप, वि. सं. २०३१)
२. पुलांगु म्ये, ठाकुरलाल मानन्धर (नेपालभाषा परिषद, ने. सं. ११११)
३. संग्स अफ नेपाल, सिग्फ्रेड लिनहार्ड (मोतीलाल बनारसीदास, ई. १९९२)