अर्जुन रसाइली एक प्रतिभाशाली गायक, संगीतकार, र सर्जक हुन् जसले आफ्ना सिर्जनामा शरणार्थी जीवनको पीडा, सामाजिक यथार्थ, र सांगीतिक सौन्दर्यलाई समेटेका छन् । उनका गीत र संगीतले नेपाली सांगीतिक क्षेत्रलाई समृद्ध बनाउन महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएको छ । शरणार्थी जीवनको संघर्ष र अनुभवलाई कलामा रूपान्तरण गर्दै उनले सांस्कृतिक पहिचानलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रवर्द्धन गरेका छन् ।

रसाइलीले ब्यख्या (२००४) गजल गीति संग्रह, भाव (२००८), Refugee (२०१६) र तिम्रो तस्वीर (२०१७)  जस्ता लोकप्रिय एल्बमहरू निकालेका छन्, जसले श्रोताहरूलाई मनोरञ्जन दिनुका साथै सामाजिक र सांस्कृतिक चेतना जगाएका छन् । संगीत शिक्षा र प्रशिक्षणमा पनि उनले विशेष सफलता हासिल गरेका छन् ।

अर्जुन रसाइलीले आफ्नो कला, संगीत, र लेखनमार्फत समाजलाई जोड्न र जीवनका विविध पक्षलाई व्यक्त गर्न निरन्तर योगदान पुर्‍याउँदै आएका छन् । उनका रचनाले नेपाली संगीतलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याउन र नेपाली भाषी भूटानी समुदायको आवाज बन्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् । प्रस्तुत छ, साहित्यपोस्टका लागि पत्रकार अर्जुन प्रधानले अर्जुन रसाइलीसँग गरेको सांगीतिक कुराकानी

गीतकार दिनेश अधिकारी, अशोक राईसहित तपाईंलाई अम्बर गुरुङ स्मृति पुरस्कार प्राप्त हुँदा तपाईंको अनुभूति कस्तो रह्यो ?

– “अम्बर गुरुङ स्मृति पुरस्कार प्राप्त गर्नु मेरो लागि मात्र होइन, मेरो समुदायको सांस्कृतिक पहिचानको मान्यताको प्रतीक हो । यो सम्मानले मेरो सृजनशील यात्रालाई ऊर्जा र जिम्मेवारी दुवै प्रदान गरेको छ ।

अम्बर गुरुङ नेपाली संगीतका आधार स्तम्भ हुनुहुन्थ्यो । उहाँको स्मृतिमा प्रदान गरिएको यो पुरस्कारले मलाई हाम्रो समाजको कथा र भावनालाई अझ व्यापक रूपमा प्रस्तुत गर्न प्रेरित गरेको छ । गीतकार अशोक राई र दिनेश अधिकारी जस्तो महान् व्यक्तित्वसँग यो सम्मान साझा गर्न पाउनु मेरो लागि थप प्रेरणादायी छ ।

मेरा गीतहरूले पीडा र संघर्षलाई आशा र करुणाको सन्देशमा बदल्ने प्रयास गरेको छ । यो पुरस्कारले मेरो सिर्जनामा विश्वास गर्ने सबैप्रति मेरो उत्तरदायित्वलाई अझ गहिरो बनाएको छ । म यो अवसरका लागि आयोजक र मेरो श्रोता-दर्शक सबैलाई हृदयदेखि धन्यवाद दिन चाहन्छु ।

संगीत तपाईंको दृष्टिमा के हो ? यसले तपाईंलाई व्यक्तिगत रूपमा कसरी प्रभावित गर्‍यो ?

– संगीत मेरो जीवनको अभिन्न हिस्सा हो । यसले मलाई समाजका विभिन्न पक्षहरूसँग जोड्न, भावनाहरूलाई व्यक्त गर्न, र कठिनाइहरूलाई सकारात्मक रूपमा आत्मसात् गर्न मद्दत गर्‍यो ।

तपाईंको संगीत यात्राको शुरूवात कसरी भयो ? यसले तपाईंलाई कसरी परिभाषित गर्‍यो ?

– मेरो संगीत यात्राको शुरूवात मेरो शरणार्थी जीवनका अनुभवबाट भयो । संगीतले मलाई मेरो पीडालाई आवाज दिन र समुदायलाई आशा र साहस प्रदान गर्न सघायो ।

शरणार्थी जीवनका कथाहरूलाई संगीतमार्फत प्रस्तुत गर्दा तपाईंलाई कस्तो चुनौती र प्रेरणा प्राप्त भयो ?

– चुनौती भनेको पीडालाई संगीतमा रूपान्तरण गर्नु हो, जसले सबैलाई छुन सकोस् । तर यो नै मेरो प्रेरणा पनि हो, किनभने संगीतले मानिसको हृदयमा सीधै प्रभाव पार्न सक्छ ।

संगीत र सामाजिक यथार्थबीच तपाईंले कसरी सन्तुलन कायम गर्नुभएको छ ?

– मेरो संगीतले मनोरञ्जन मात्र प्रदान गर्दैन; यसले सामाजिक यथार्थको सन्देश पनि दिन्छ । मैले गीतमा यथार्थलाई कलात्मक तरीकाले प्रस्तुत गर्ने प्रयास गरेको छु ।

नवसर्जकहरूलाई तपाईंको सल्लाह के छ ?

नवसर्जकहरूले आफ्नो मौलिकता बचाउँदै जीवनका अनुभवलाई संगीतमा समेट्नुपर्छ । संगीत केवल धुन मात्र होइन, भावना र विचारहरूको अभिव्यक्ति हो ।

तपाईंको गीतहरूले पाठक र श्रोतालाई कसरी छुन सफल भएका छन् ?

– मेरा गीतहरूले पीडा र आशा दुवैलाई समेट्छ । यी गीतहरूले श्रोतालाई आफ्नो जीवनका यथार्थहरूसँग जोड्न र परिवर्तनको प्रेरणा दिन्छ ।

संगीतमार्फत नेपाली भाषा र सांस्कृतिक पहिचानलाई जोगाउने काम गरिरहनु भएको छ, त्यो प्रयास कस्तो रह्यो ?

– मैले नेपाली संगीतको मौलिकता र परम्परालाई समेटेर आफ्ना गीतहरू सिर्जना गरेको छु । यो मेरो समुदायको सांस्कृतिक पहिचानलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चिनाउन मेरो प्रयास हो ।

आगामी दिनका लागि के कस्ता योजनाहरू बनाउनु भएको छ ?

– आगामी दिनमा म शरणार्थीहरूको कथा विश्वभर पुर्‍याउन र संगीतलाई सामाजिक परिवर्तनको माध्यमका रूपमा अझ प्रभावकारी बनाउन चाहन्छु ।

नेपाली संगीतमा भूटानी कलाकारहरूको स्थान कस्तो छ ?

– भूटानी कलाकारहरूले नेपाली संगीतमा मौलिकता, करुणा, र सांस्कृतिक गहिराइ थपेका छन् । उनीहरूको योगदानले नेपाली संगीतलाई विश्वस्तरमा फैलाउन मद्दत पुर्‍याएको छ ।

संगीतको भविष्य र यसको सामाजिक प्रभावबारे तपाईंको दृष्टिकोण के छ ?

– संगीतले सधैं समाजलाई रूपान्तरण गर्न सघाउ पुर्‍याउँछ । प्रविधिको सहायताले यसलाई अझ सशक्त र पहुँचयोग्य बनाउनु जरूरी छ ।

अन्तमा, अर्जुन रसाइलीको जीवन र संगीत यात्राले नेपाली संगीतमा सांस्कृतिक पहिचान, मानवीय संवेदना, र सामाजिक यथार्थको समावेशीकरणको अनुपम उदाहरण प्रस्तुत गरेको छ । अम्बर गुरुङ स्मृति पुरस्कार जस्तो प्रतिष्ठित सम्मानले उनको योगदानलाई अझ उजागर गरेको छ, जसले भावी पुस्तालाई प्रेरणा प्रदान गर्नेछ ।

उनका सिर्जनाले श्रोतामाझ केवल मनोरञ्जन मात्र नभई चेतना, आशा, र करुणाको भाव पनि प्रवाह गर्छन् । रसाइलीको भनाइमा “मेरो अभियान संगीतलाई मनोरञ्जनभन्दा पर जीवन, भक्ति, साधना, र संस्कारको रूपमा बचाउने र जोगाउने कर्ममा छ ।” सांगीतिक यात्राले नेपाली संगीतलाई विश्वस्तरमा पुर्‍याउने महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ । उनका आगामी परियोजनाहरू नेपाली संगीतको प्रगति र समाजमा सकारात्मक परिवर्तनको आधार बन्न सकोस् भन्ने साहित्यपोस्टको तर्फबाट शुभकामना ।