डा. ज्योति खन्ना परिचयः

डा. ज्योति खन्ना होशियारपुर, पञ्जाबकी एकजना सक्रिय साहित्यकार हुन्। पेशागतरूपले एक विद्यालयकी प्रधानाचार्य रहेकी डा. खन्ना विशेषरूपले कविता लेख्न रूचाउँछिन्। उनका अहिलेसम्म दुईवटा काव्यकृतिहरू ‘वजुद’ अनि यथार्थ’, साथै एउटा साझा काव्य-सङ्कलन ‘अभ्युदय’ प्रकाशित छन्। साहित्य चर्चाका साथ-साथै डा. खन्नाका विविध सामाजिक अनि शैक्षिक गतिविधिहरूमा सक्रियरूपमा सहभागिता रहने गर्दछ अनि विभिन्न पदहरूमा उनी आसीन् रहेकी छन्।

===

१) हो, कवयित्री हैन म

हो, कवयित्री हैन म

लेख्ने सोख छ मलाई

तर कवयित्री हैन म

मर्मस्पर्शी सङ्वेदनालाई

साधारणीकरण गरेर

हृदयसम्म पुर्‌याउनका निम्ति

प्रबल छुइनँ म

हो, कवयित्री हैन म

आफ्ना भावनाहरूलाई

सङ्वेदनाहरूलाई

आफ्ना अनुभूतिहरूलाई

विक्री गर्न सक्दिनँ म,

केवल ती पीडाहरूलाई

विचारहरूलाई

वेदनाहरूलाई

पृष्ठमा फगत् उतार्न सक्छु

यति नै सरल छु म

हो, कवयित्री हैन म

धन अनि ख्याति कमाउन

लिप्सा छैन ममा,

आफूलाई केही शब्दहरूद्वारा नै

हर्षित तुल्याउँने गर्छु म

ठूल्ठूला ग्रन्थहरूमा सङ्कलित छुइनँ म

हो कवयित्री हैन म

भाषासित प्रेम झाङ्गिएको छ

भारतीय हुँ

हिन्दीसित लगाव छ

यति इच्छा नै पर्याप्त छ

यति नै सामर्थ्य राख्दछु म

हो, कवयित्री हैन म

हो, कवयित्री हैन म…

*****

२) म अनि मेरा अनुभूतिहरू

म अनि मेरा अनुभूतिहरू

भेटघाट गर्ने गर्छन्,

भलाकुसारी पनि गर्ने गर्छन्…

पाइएका, गुमाइएका कुराहरू

सबैका हिसाब-किताब गर्ने गर्छन्

मभित्र रहने ‘उस’-लाई

प्रश्नहरू तेर्साउने गर्छन्।

भित्रबाट किन टुक्र्याउने गर्छौ?

मदेखि अनुहार किन फर्काउने गर्छौ?

आशाका हाँगाहरू किन झाँगिन दिन्छौ?

अनि फेरि

किन एकै प्रहारमा भाँचिदिन्छौ?

अरे!

मभित्र तिमी नै त छौ,

किन आफैसित नाता तोड्ने गर्छौ?

किन यसरी पीडा दिने गर्छौ?

क्षणभरका निम्ति हात थाम्दछौ

फेरि मझधारमा छाडी दिन्छौ

आँखालाई किन आँसुले भिजाइदिन्छौ?

किन मनलाई निर्जीव तुल्याउँछौ?

मृत तुल्याएर किन फेरि जीवित-झैँ पारिदिन्छौ?

यस्ता परिस्थितिहरूका सृजना गरिदिन्छ

म अनि मेरा अनुभूतिहरू

प्रायः यस्ता कुराहरू गर्ने गर्छौ।

*****

३) दुई शब्द

आज

तिमी पनि त्यै हौ

म पनि त्यै हुँ

तर हामीमाझ भने त्यो कुरा छैन।

 

आज

जगाह पनि त्यै हो

वस्तु पनि त्यै हो

तर विगतजस्ता परिस्थिति भने छैन।

 

आज

मन पनि त्यै हो

पीडा पनि त्यै हो

तर शैली भने त्यो छैन।

 

आज

संसार पनि त्यै हो

समाज पनि त्यै हो

तर दिन र रात भने त्यो छैन।

 

आज

पीडा पनि त्यै हो

घाउ पनि त्यै हो

तर भाव भने त्यो छैन।

 

आज

सबैथोक त्यै हो

बद्लिएको केही छैन

तर हामीमाझ भने ती भावनाहरू छैनन्।

*****

अनुवाद बिलोक शर्मा:

बिलोक शर्मा कवि, अनुवादक अनि सम्पादकको रूपमा परिचित छन्। उनका मौलिक कविता सङ्ग्रह ‘समयाभास’ (सन् २०१९) उनि ‘कबितार रोटेपिङ’ (भारतीय नेपाली कविताहरूका बाङ्ला अनुवाद सङ्कलन, सन् २०२२) प्रकाशित भइसकेका छन्। विगत दुई दसकभन्दा बढी समयदेखि साहित्यलेखनमा होम्मिएका शर्माका देश-विदेशका विभिन्न पत्र-पत्रिकाहरूमा कविता अनि अनुवाद रचनाहरू (नेपाली अनि बङ्गला) नियमितरूपमा प्रकाशित हुने गर्छन्। उनका मौलिक कविताहरू बाङ्ला, हिन्दी, अङ्ग्रेजी अनि पञ्जाबी भाषाहरूमा अनुवाद भइ प्रकाशित भएका छन्। केही साहित्यिक पत्रिकाहरूका सम्पादन कार्यमा पनि उनी सङ्लग्न रहेका छन्।  मदारीहाट, डुवर्स (भारत)-का स्थायी वासिन्दा उनी हाल उत्तर भारतको जालन्धर सहरमा एक बहुराष्ट्रिय संस्थामा कृषि-प्रबन्धकको रूपमा कार्यरत छन्।