धूँश्वा सायमि

एउटा
विष हो
नीलकण्ठ भई जसलाई
मैले
पचाउन सकिनँ
जति पिएँ
त्योभन्दा बढी उल्टी गरिदिएँ
आफूलाई
संसारको अगाडि फिँजाइदिएँ
प्रदर्शन गरिदिएँ ।

अनुवाद: आर. मानन्धर

कवि परिचय
धूस्वां सायमि (ने. सं. १०५० – ११२८) अटुट लेखनको एउटा नाम हो । उनले कथा, कविता, उपन्यास, नाटक विधामा कलम चलाएका छन् । नेपालभाषा साहित्यमा उनलाई उपन्यास सम्राट भनी चिनिन्छ । ‘गंकी’ उपन्यास उनको परिचय नै बनेको थियो । ई. १९५८ मा प्रकाशित यो उपन्यास आठ वटा भाषामा अनुवाद भएका थिए र नेपालकै साहित्यिक कृतिहरूमा धेरै भाषामा अनुवाद हुने कीर्तिमान कायम गरेका थिए ।
सायमि नेपाली र हिन्दीमा पनि कलम चलाउँथे । उनको ख्याति अन्तर्राष्ट्रिय थियो । भारतकी प्रसिद्ध लेखिका अमृता प्रीतमले धूस्वांलाई नायक बनाएर ‘अदालत’ नामको उपन्यास लेखेकी थिइन् ।

नेपालभाषा साहित्यको सर्वाधिक सम्मानित पुरस्कार ‘श्रेष्ठ सिरपाः’बाट दुइ पटक विभूषित भएका उनको नेपालभाषामा १८, नेपालीमा १० र हिन्दीमा पाँच पुस्तकहरू प्रकाशित छन् । उनका हजारौं कविताहरू अप्रकाशित छन् ।

मूल कविता नेपालभाषामा

धूँश्वा सायमि

धूस्वां सायमि

छगू
विष खः
नीलकण्ठ जुयाः सुयात
जिं
पचय्याये मफुत
गुलि त्वना
वयासिबें अप्वः ल्ह्वयाबिया
थःत
संसारया न्ह्यःने लानाबिया
ब्वयाबिया ।

प्रस्तुत कविता ‘सच्छिदँया नेपालभाषा काव्य ल्यया’ काव्य–संग्रहबाट साभार गरिएको हो । सो संग्रहमा उक्त कविता ‘धूस्वांया कविता’ (१११७) पुस्तकमा समावेश भएको उल्लेख छ ।