केदार वाशिष्ठ6 लेखहरु 0 comments

निःतान्त व्यक्तिगत कुराभाषा प्राणीजगत् सबैको हुन्छ । फरक यति हो कुनैको मूकभाषा होला त कुनैको व्यक्त रूपको । सबै प्राणीको भाषा मान्छे जातको प्राणीले बुझ्छ र बुझ्नै पर्छ भन्ने पनि छैन । सम्बन्धित प्राणीको समुदायका सबैले आआफ्नो भाषा…

भाषा आयोगको औचित्यभाषा आयोगले प्रदेश र स्थानीय तहहरुमा नेपाली भाषाबाहेक सरकारी कामकाजका लागि प्रयोग गर्ने प्रयोजनका लागि भाषाहरुको सिफारिस गरेको छ । भाषा आयोगका अध्यक्ष डा. लवदेव अवस्थीले कार्यकारी प्रमुखका रूपमा रहेका प्रधानमन्त्री…

कति कमाइस् पैसा ?हरेक देशको आफ्नै पैसा हुन्छ । पैसालाई अर्थशास्त्रमा मुद्राको अर्थमा लिइन्छ । नेपालीमा भने पैसा भनेको नेपाली मुद्रा गणनाको सबैभन्दा सानो एकाइ पनि हो । अर्थात् पैसाको ठुलो र सानो दुबै अर्थ हुन्छ । ‘कति कमाइस् पैसा ?’…

न छन् मुकुन्दका कोही न कसैको मुकुन्द छ मुठ्ठी बाँधी यहाँ आयो मुठ्ठी खोलेर जानु छ । - मुकुन्द-इन्दिरा नाटकमा बालकृष्ण सम चर्चित नाटक मुकुन्द इन्दिरामा बालकृष्ण समको जीवन दर्शन हो यो । यहाँ यो भनाइ मुकुन्दको देखिन्छ । त्यसैले मुकुन्दको…

मनसँगको सम्बन्धअभिव्यक्तिलाई अभिलेखमा राखिने भाषा लेख्य हो । लेख्य भन्ने बित्तिकै त्यसको सम्बन्ध लेखनका लागि आवश्यक लिपि चिह्नहरुसँग हुन्छ । त्यसमा वर्ण र अन्य सङ्केत व्यवस्था पर्दछन् ।अभिव्यक्तिकारले लेख्नका लागि दिमागमा…

समारोहका सभाध्यक्ष साहित्यपोस्ट विद्युतीय पत्रिकाका प्रधान सम्पादक अश्विनी कोइरालाज्यू, विशिष्ट अतिथि नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठानका उपकुलपति डा. जगमान गुरुङज्यू, वरिष्ठ साहित्यकार श्रीओम श्रेष्ठ रोदनज्यू, .... उपस्थित विद्वत्जन…

विचार लाद्छ मान्छेशीर्षक देखेर अचम्म मान्नुभयो होला । कतिले त गलत पनि भन्नुहोला । त्यसै आधारमा अङ्क दिने हो भने ठुलो रातो आलुले घेरेर ‘फेल !’ भन्ने घोषणा पनि गर्नुहोला । तर भाषा भनेको संरचनाभन्दा सन्दर्भले बढी अर्थ (धन सम्पत्ति…

... अनि फलानो मरेछ !लेखन कला हो । कलाका प्रकार धेरै छन् । मूलतः अमूर्त वैचारिक चिन्तनलाई मूर्त रूप दिने लेखन भाषिक कला हो । त्यो वैचारिक अभिव्यक्तिको चित्र पनि हो । अभिव्यक्ति कथ्य र लेख्य हुन्छ । मूलतः भाषा भनेकै बोली हो । त्यसैले…

क्षमा याचनासर्वप्रथम सधैँ स्वतन्त्र रहेको नेपालमा कहिल्यै पनि पराधीन नभएका नेपाली नागरिक र तिनले बोल्ने भाषा नेपालीबारे शीर्षकमा प्रश्न गरेकोमा क्षमा चाहान्छु ।प्रश्न भने मेरा होइनन् न त अहिलेका नै । झन्डै सात दशकअघि एक…

जम्माजम्मी छ वटा शब्दले पुरै भाषिक प्रतिनिधित्व र विश्लेषण गर्दैनन् तर तिनले हामी कतातिर जाँदैछौँ भन्दा पनि राज्यले भाषालाई कतातिर लगेर दुर्घटनामा पार्दैछ भन्ने स्पष्ट चाहिँ पार्दछन् । यो नै चिन्ताको विषय हो । सिंहदरबारको केन्द्रका यी दुई…