धेरै दिनदेखि त्रिशुली नदी बिरक्तिएको छ । कहिले भेल वारि त कहिले भेल पारि पुग्नेगरी उर्लिएको छ । गड्गडाएर ठुला ढुङ्गा पल्टाउँदै आफूलाई वीर ठानेको छ । नदीमाथिको तुइन छुन लागेको छ तर नदी अझै शान्त हुन सकेको छैन । के हुन लागेको होला आज ? सरिताको मन पनि उथलपुथल भएको छ । उनको मुटु एक्कासी धड्किन्छ अनि एकछिनमा शून्यमा झर्छ । अलि शान्त हुन खाज्दै उही दैनिकी दोहोरिन्छ, उनको गिट्टी कुट्ने काम ।

दैनिक हातमुख जोड्नका लागि सबैले केही न केही त गर्नैपर्छ, उनी मनमनै सोच्दै थिइन् । उनलाई आज अलि जिन्दगीको परिभाषा खोज्न मन लागेको छ । कोही जिन्दगी दुई दिने हो भन्छन्, कोही भगवानले दिएको सुन्दर उपहार हो, हाँसेर बिताउन पर्छ भन्छन् । कोही के परिभाषा लगाउँछन् त कोही के ? जीवनको परिभाषा सबैको आआफ्नो भोगाइ अनुसार हुँदो रहेछ । कोही फूलसँग तुलना गर्छन् त कोही उपहारसँग तर उनी जिन्दगी एउटा सम्झौता हो भनी अनपढ मनले परिभाषा लगाउँछिन् । उनी छिः मलाई पनि के के सोच्न मन लाग्छ भनी नदीको सुसाइ, गल्ड्याङ्गुल्डुङ्को आवाजसँगै मनका तरेलीलाई बगाउँदै ढुङ्गा कुटेर गिट्टी बनाउन व्यस्त हुन्छिन् । यत्तिकैमा छोरो सिर्जन हस्याङ्फस्याङ गर्दै आमा भएको ठाउँमा आइपुग्छ र भन्छ, ‘आमा ! हेर्नु त गिट्टी लिने साहु आइसके ।’ हो र ? अलिकति पनि भएको छैन के पठाउने होला त, सरिताले भनिन् । सरिता तिमीले त थोरै गिट्टी कुटेकी रहिछौ, तिमीले पुर्याउन नसक्ने भए म अबदेखि अन्तैबाट उठाउँछु, साहुले बम्किँदै भन्यो । उनले हत्तपत्त हात जोड्दै भनिन्, ‘त्यसो नभन्नुहोस्, म भोलिदेखि धेरै ठिक पार्छु ।’

शशी खड्का

छोरालाई बोलाउँदै भनिन्, ‘सिर्जन यता आऊ त, तिमीले उचाल्न सक्ने जति ढुङ्गा यता ल्याइदेऊ है ।’ छोरोले धार्नीको टाउको हल्लाउँदै हुन्छ भन्ने सङ्केत गर्यो ।

सरिताको जवानीमा नै गाला चाउरिएको छ । पतेराले चुसेको फूलझैँ निरस भएकी छिन् । गिट्टी बोक्न आउने गाडी चालकहरू जिस्क्याउँदै भन्छन्, हेर यो सरिता त लाऊँ लाऊँ खाऊँ खाऊँको उमेरमा पनि यति उदास भएर बसेकी छिन् । यसो हाम्रो मन राखिदिए त हुन्थ्यो नि, हिँड् हामीमध्ये कोसँग जान्छ्र्यौ ? कति एक्लो जीवन बिताउँछ्यौ ? उनी रिसाएर भन्छिन्, ‘घरभरि जम्माजाल हुनेलाई अलिकति पनि लाज लाग्दैन ।’ चालकहरू गलल्ल हाँसेर भन्थे, ‘छ न त छ नि तर तिमीजस्ती छैन् र पो तिमीलाई हिँड भनेको नि ।’

एकल महिला, त्यसमा पनि भर्खर बाइस वर्षकी । मनमनै सोच्छिन्, ‘सुकेर झर्न लागेको फूलमा त रस बाँकी छ कि भनेर चुस्न जाने भमरोले जवान फूललाई त कसरी छोड्न सक्छ र ? यी भमरा यस्तै हुन्, यिनका कुरा सुन्न हुँदैन ।’ सरितालाई खोलाको किनारमा बस्न पनि कहाँ सुखले दिन्छन् र पापीहरूले । उनलाई आफ्नो अस्मिता जोगाउनै मुस्किल परेको छ ।

उनी आफ्नो छोरोतिर हेरेर मनमनै भन्छिन्, ‘यसलाई पढाउन पाए कस्तो हुन्थ्यो ? कति टाठोबाठो छ, भनेको कुरा पछिसम्म सम्झन्छ । मलाई असाध्यै माया गर्छ, के गर्नु पुर्पुरोमा ग्रहण लागेपछि ।’ उनलाई आफ्नो छोरो राजकुमारजस्तो लाग्छ । संसारमा यति राम्रो, मायालु, चलाख , ज्ञानी त कसैको बच्चा पनि छैनन् होला ? खुइय! गर्दै लामो सुस्केरा हाल्दै गिट्टी कुट्न थाल्छिन् । छोरोले विद्यालय जाने अरू केटाकेटीलाई तिमीहरूको विद्यालयबाट मलाई पनि किताब मागेर ल्याइदेओ न है साथीहरू, सिर्जन साथीहरूसँग अनुरोध गर्छ तर उसले किताब पाउँदैन । छोरोको पढ्ने रहर देखेर सरिताले माथि गाउँको पसलमा गएर सिसा, कापी, बाह्रखरी, अङ्ग्रेजीको ए, बि, सि, डि किताब किनेर ल्याई राति खाना खाएर सुत्ने बेलामा छोरालाई पढाउँछिन् । गिट्टी कुटेर जीविकोपार्जन गर्ने त्यहाँ धेरै थिए तर उनीहरूको परिवार थियो, सरिता त छोरा र उनी मात्र थिइन् । जब त्यहीँ नदी किनारमा बस्नेका छोराछोरी र गाउँका केटाकेटीहरू तुइन तरेर पारिपट्टि पढ्न जान्थे तब सिर्जन उनीहरूलाई हेरर आमासँग प्रश्न गर्थ्यो, ‘सबैजना विद्यालय जान्छन्, मचाहिँ किन जान नपाएको, तपाईँले पैसा तिर्न नसकेर हो ? म बिहान बेलुका गिट्टी कुट्छु अनि दिउँसो विद्यालय जान्छु नि आमा ।’ उसको कुराले सरिताको आँखा भरिन्छ । अर्कोतिर फर्किएर भक्कानिएको मनलाई सम्हाल्छिन् । उनलाई छोरो पढेर सर्ट, पाइन्ट र कोट लगाएर विद्यालयमा पढाउने शिक्षक भएको हेर्ने रहर छ तर आज उनलाई त्यो आकाशको फल आँखा तरी मरजस्तै भएको छ ।

छोरोको बारम्बार प्रश्न सोधाइले उनको छाती चिरिन्छ, आँखाका डिल सुन्निएका छन् , गलो बसेको छ रुँदारुँदा, के गर्नु कोसँग भन्ने, कसलाई सुनाउने । दुःख बाँड्यो भने मन हलुका हुन्छ रे । ती त सब भन्ने कुरा मात्र हुन् । त्यही कुरालाई फर्काएर प्रहार गर्नेको कमी छैन यहाँ भन्ने उनलाई राम्ररी थाहा छ त्यसैले मनको बह कसैलाई नकह भनेर चुपचाप आँसुलाई घुटुघुटु पिइदिन्छिन् ।

एक दिन छोरो सिर्जनले प्रश्न गर्यो, ‘आमा! राति राति पढाउनुहुन्छ, म यति राम्रा अक्षर लेख्छु । नेपालीका अक्षरहरू सबै पढ्छु भने अङ्ग्रेजी पनि पढ्न जानेको छु तर मलाई विद्यालय किन भर्ना गरिदिनुहुन्न ? भन्नुहोस् न आमा, सधैँ किन चुपचाप बस्नुहुन्छ ? जहिले सोधे पनि तिमी बुझ्दैनौ भनेर टार्नुहुन्छ, भनेपछि पो बुझिन्छ त नभनी मनको कुरा कसरी बुझ्नु ?’ सिर्जनले दिक्क मान्दै भन्यो । छोराको कुराले सरिताको मनमा भूकम्प गयो । उनले आफूलाई सम्हाल्दै भनिन्, ‘तिमी ठुलो भएपछि अवश्य बुझ्ने छौ । सानो मान्छे भएर धेरै कुरा गर्नुहुन्न, सुत रात धेरै बितिसकेको छ । भोलि बिहान दिनभरिलाई पुग्ने ढुङ्गा खोजिसकेर बल्ल गिटी कुट्नुछ ।’ छोरालाई थुमम्याउँदै सुताइन् । छोरो त्यहीँ निदायो । बर्खे झरी झमझम परेको छ । नदी उर्लिएर आएको छ । पालभित्र सबै पानी पस्न थाल्छ । उनी छोरोलाई भिजाउँछ भनेर पाल मिलाउन थालिन् । पाललाई मिलाउन छोडेर छोरोको प्रश्नले टुक्रा टुक्राभएको मन सिलाउन थालिन् तर जति सिलाउँछिन् त्यति च्यातिँदै जान्छ । कहिलेकाहीँ त उर्लिदो भेलमा गएर हामफालु झैँ हुन्छ उनलाई । उनले मनलाई कसै गरे पनि सिलाउन सकिनन् ।

‘थुक्क पापी ! तैँले गर्दा आज मेरो र यो निर्दोष छोराको यो हालत भयो । मेरो जीवनलाई नरक बनाउने तँलाई त नरकमा पनि बस्ने ठाउँ नमिलोस्’, उनले मनमनै सरापिन् । उनलाई आज छोरोले गरेको प्रश्नले अतीत झलझली आँखामा आउन थाले । सरिता आजभन्दा बाइस वर्ष अघि दैलेखको विकट ठाउँमा जन्मिएकी थिइन् । तीन वर्षकी नाबालिकालाई अरूको काखमा छोडेर उनकी आमा सदाका लागि बिदा भएकी थिइन् । दुई दाजुहरू अलि ठुला भइसकेका कारण गाउँमा काम गर्न जान्थे । तीन सन्तानलाई पालनपोषण गर्ने मान्छे चाहिन्छ भनेर आफन्तले कर गरेपछि सरिताका बुबाले घरगृहस्थी चलाउन दोस्रो विवाह गरेका थिए रे । उनलाई पछि आफन्तले सुनाएका थिए । थोरै जग्गाजमिन भएका कारण उनीहरूलाई मुस्किलले छ महिना खान पुग्थ्यो । पछि अर्को सन्तान पनि थपिए पछि त झन् अभाव बढ्दै गयो ।

एकदिन सरिताको आफन्त घरमा आएर तिम्रो छोरीलाई काठमाडौँमा लगेर पढाइदिन्छु भने । उनका बुबाले खुसी खुसी सरितालाई बिदा गरे । सरिता सात वर्षको उमेरमा अरूको घरमा काम गर्न बसिन् । काम सिक्दै जान थालिन्, घरको सबै काम सकेर विद्यालय जान्थिन् । घर बढार्ने, पुछ्ने, मेसिनमा धोएका लुगा सुकाउने, भाँडा माझ्ने उनको दैनिकी थियो । न उनलाई भेट्न कोही आए न उनलाई घर नै जान दिए । उनी एक्लै बसेर रुन्थिन् । भर्खर गर्भमा रहेको कोपिला फक्रन नपाउँदै घरपट्टि साहुले कोपिलाको रस चुसेर पतेरो लागेर झर्न लागेको कोपिलाझैँ बनाएको थियो । दस वर्षको उमेरदेखि मौका मिल्ने बित्तिकै रस चुस्न पल्किएको बुढो भमरोले चौध वर्षसम्म रस चुसिरह्यो । विद्यालयमा शिक्षकहरू सोधिरहन्थे, ‘यो सरितालाई के भयो ? आजभोलि त बोल्दा पनि बोल्दिन, सधैँ पेट दुख्यो भन्छे । यसको अभिभावक बोलाएर सोध्नुपर्यो ।’

‘पढाइमा राम्रै थिई तर आजकल पढ्न पनि त्यति जाँगर गर्दिनँ’ अर्को शिक्षकले थपे । पेट दुख्दा शिक्षकहरूले आफ्नो भाग खाजा खटाएर उनलाई खान दिन्थे र सिटामोल खान लगाउथे । कहिलेकाहीँ शिक्षकहरूले पढ्न अल्छी नगर् है सरिता पछि दुःख पाउलिस् भनेर सम्झाउथे तर विचरा! सरिता आँखामा आँसु झिक्नबाहेक के नै गर्न सक्थिन् र । वाक् वाक् लाग्ने, टाउको दुख्ने भइरहन्थ्यो । एकदिन एउटी साथीलाई केही कुरा भनिन् । साथीले यस्ता कुरा त शिक्षकलाई भन्नुपर्छ भनी तर उनले मानिनन् । सबैले थाहा पाएर विद्यालयबाट र घरपट्टिले घरबाट निकाली दिएमा कहाँ गएर बस्ने भन्ने कुराले उनलाई पिरोल्न थाल्यो । त्यसैले उनी चुपचाप सबै कुरा सहन बाध्य थिइन् । उनी बाह्र वर्षमा महिनावारी भएकी थिइन् । उनलाई महिनावारी हुँदा रक्तस्राव धेरै हुने, पेट दुख्ने गर्थ्यो । शिक्षकहरूलाई महिनावारीको विषयमा भन्न पनि लजाउथिन् । सबैले अनेक प्रश्न गर्दा पनि सरिता नाजवाफ हुन्थिन । उनलाई एउटै मात्र डर के थियो भने भोलि कहाँ गएर बस्ने, सबैले बलेको आगो त ताप्छन् नि ।

जुनसुकै समय पनि रस चुस्न पल्किएको भमरो मौका कुरेर बस्थ्यो त्यसकारण सरितालाई विद्यालयबाट घर जान मन लाग्दैनथ्यो । नजाऊँ कहाँ जाने बाध्यताको गह्रुङ्गो गोडाले घर प्रवेश गर्थिन् । ‘सरिता आजभोलि अल्छी भएकी छेस्, म तँलाई घरबाट निकालिदिन्छु है, साहुनी चिच्याउँथिन् ।’ जेजस्तो भए पनि सहनै पर्यो, उनी मनमनै कुरा गर्थिन् । सरिता चौध वर्ष लागेकी थिइन् । महिनावारी नभएको तीन महिना भयो । उनलाई खान मन नलाग्ने, वाक्वाक् लाग्ने, रिँगटा लाग्ने हुन थाल्यो । उनी एकोहोरिएर सोच्न थालिन् । मलाई के भएको होला ? सोधूँ कसलाई, के भनेर सोधूँ ? उनको हंसले ठाउँ छोडेको थियो । यत्तिकैमा एकदिन उनका बुबा उनलाई भेट्न भनेर आइपुगे । आमा भएको भए त मेरो पीडा पोख्न पाउथेँ तर बुबासँग के र कसरी भन्ने ? उनलाई झन् पीडा भयो । भोलिपल्ट बिहानै घरपट्टि साहुनीले सरिता अब तँ ठुली भइस्, तेरो विवाह गरिदिनुपर्यो भनेर तेरो बुबालाई हामीले बोलाएका थियौँ, तँ अब बुबासँग गएर गाउँमै बिहे गर है । छोरीले धेरै पढेर पनि के काम ? धेरै पढिस् भने केटालाई दाइजो पनि धेरै दिनुपर्छ । हामीले तेरो विवाहलाई पैसा दिएका छौँ, ‘अब यहाँ फर्केर नआइज है, बिहे गरेर उतै बस्’ साहुनीले घरको मूल ढोकासम्म आएर भनिन् । यो के भइरहेको छ भन्ने कुरा सरिताले बुझिनन् ।

सरिता गाउँ गएको एक हप्तामा पारि गाउँको केटोसँग नजिकैको राम मन्दिरबाट उनको विवाह भयो । उनको दशा एउटा घरबाट अर्को घरमा सर्यो । मेरी जन्मदिने आमा भएको भए आज मेरो यो गति हुने थिएन । उनले आफ्नी जन्मदिने आमालाई सम्झिन् र मनमनै भनिन्, ‘आमा तपाईँले मलाई किन सँगै लैजानु भएन, म यो नरकमा अब कसरी बाँच्ने ? स्वर्गबाट मलाई देखिरहनुभएको छ भने आमा मलाई लिन यमराज पठाइदिनुहोस् न । हरेक क्षण मरेर बाँच्नुभन्दा यस संसारबाट बिदा हुन पाए राम्रो हुन्थ्यो आमा ।’ आँसु तुरुक्क झारिन् । उनलाई थाहा भयो कि, उनी आमा बन्दै छिन् । अबको नारकीय जीवन सम्झिएर उनको छातीमा आगो दन्किन थाल्यो । दिनप्रतिदिन पेट ठुलो हुन थाल्यो । तल्लाघरे कान्छाले त साउँब्याज एकैपटक ल्याएछ भनेर गाउँले गाइँगुइँ कुरा गर्न थाले ।

एकदिन उनको श्रीमान्ले सरितालाई भने, ‘हेर सरिता, तिमी डराउनुपर्दैन, तिमीलाई के भएको थियो सहरमा, मलाई सबै यथार्थ कुरा बताऊ । यसमा तिम्रो केही दोष छैन । म तिमीलाई केही पनि गर्दिनँ र घरबाट पनि निकाल्दिनँ ।’, सरिताले आफूले बिताएको नरकीय जीवनको वृत्तान्त सुनाइन् । यतिसम्म कि भनेको नमाने मारेर घरको बगैँचामा गाडिदिने धम्की पनि दिने गरेको थियो । सबैकुरा सुनेपछि उनका श्रीमान्ले एउटै कोठामा छुट्टै ओछ्यान गलाइदिए तर कुनै दिन पनि गाली गरेनन् । धेरै काम गर्न पनि दिएनन्, हेरविचार राम्ररी नै गरे । सरितालाई कसैले घरमा केही पनि भनेनन् ।

एकदिन उनी बेसरी पेट दुखेर रुन थालिन् । उनका श्रीमानले थाहा पाएर भने तिमीलाई म तलको स्वास्थ्य चौकीमा लैजान्छु आत्तिन पर्दैन । बेलुका साँझ स्वास्थ्य चौकीमा सरिताले छोरो जन्माइन् । छोरोको अनुहार देखेपछि उनले सारा कष्ट बिर्सिइन् । भोलिपल्ट बिहान उनका श्रीमान्ले यो बच्चालाई लिएर म घर गएँ भने मलाई समाजले बहिष्कार गर्छ, तिमीलाई जीवनभर लाञ्छना लगाएर थुक्छन् त्यसैले मलाई माफ गर । यदि तिमी यो बच्चा कसैलाई दिन्छ्यौ भने मात्र म तिमीलाई घर लैजान्छु नत्र लैजान्नँ भने । सरिताले त्यो सर्त मानिनन् । उनका श्रीमान् यति पैसाले आफ्नो र बच्चाको हेरविचार गर्नु भनेर आमालाई लिएर स्वास्थ्य चौकीबाट बिदा भए ।

हातमा थमाइदिएको दस हजार पैसा लिएर श्रीमान् गएपछि उनी छोरो लिएर कहाँ जाने बिलखबन्धमा परिन् । उनले स्वास्थ्य चौकीको अहेवले भनेको सम्झिइन् । हेर बहिनी तिमी यो बालकको घरमा जाऊ र जन्मदर्ता गराइदेऊ भन । अब जन्मदर्ता भएन भने पछि नागरिकता पनि बनाउन पाउँदैन । तिम्रो छोरो अनागरिक हुन्छ । दुई दिनको बालक बोकेर उनी त्यही घरमा पुगिन् जहाँ उनले नारकीय बाल्यकाल बिताउनु परेको थियो । यो बच्चाको जन्मदर्ता गराइदिनुहोस्, मलाई केही चाहिँदैन र म झुक्किएर पनि यस आउने छैन भनी साहुसाहुनीसँग अनुनय, विनय गरिन् तर उनीहरूले जगल्ट्याउँदै घरको मूल ढोकाबाट निकाल्दै अब आइन्दा घर वा घरको वरिपरि देखा परेमा प्रहरी बोलाएर पठाइदिने धम्की दिए । वरिपरि देखे भने छिमेकीहरू सरिता तँ त्यसलाई नछोड है भन्थे तर जगल्ट्याएर ढोकाबाट निकाल्दा भने रमिते बन्थे, बोल्नचाहिँ चाइँचुइँ गर्थे ।

एघार दिनसम्म उनी त्यही पैसाले खाँदै, बच्चालाई पनि खुवाउँदै त्यही घर वरिपरि न्वारन गरी नामाकरण र जन्मदर्ता गराइदेऊ भनी घुमिरहिन् । त्यसदिन भने प्रहरी बोलाएर पठाइदिए । दुईदिन पछि त्यो घर वरिपरि देखा नपर्ने सर्तमा प्रहरीले छोडिदियो । उनी प्रहरी चौकीबाट निस्कँदै गर्दा एउटी महिला प्रहरीले भनी, तिमी त्यो घर वरिपरि नजाऊ है, तिनीहरू पहुँचवाला रहेछन् । तिम्रो छोरोलाई मारिदिन सक्छन् । त्यसपछिका दिन घरी रञ्जना गल्ली, घरी नयाँ सडक (न्युरोड), घरी पशुपतिमा माग्न थालिन् । कोही सानो बच्चा देखेर बच्चालाई खान देऊ भन्दै पैसा दिन्थे भने कोही लुगा किनेर दिन्थे त कोही जवानीको खेल भनेर खिसीटियुरी गर्दै बच्चा भोकाएर रुँदा रमिते बनिदिन्थे र भन्थे मसँग पनि हिँड न दुईचार दिन रमाइलो गरौँ भनी हाहा गरेर हाँस्थे । आफ्नो पीडा आफैँले मात्र सहने हो अरू त केवल दर्शक न हुन् । त्यसैले यस्ता कुराले सरिताको मन रुन छोडेको थियो । एक दिन उनको शिक्षक आइन् र बच्चालाई पैसा दिँदै भनिन्, हेर यति सानै उमेरमा बच्चा जन्माएकी । कुन पापीले यस्तो गर्यो होला ? त्यसको जिन्दगी त भर्सेलीमा परोस् भनी सराप्दै उनी गइन् । सरिताले टाउकोबाट ओड्ने हटाउँदै मनमनले भनिन्, ‘गुरुआमा म त्यही सरिता हुँ, जसलाई आफ्नो भाग खाजा खटाएर खुवाइ सिटामोल खुवाएर दुखाइ कम बनाइदिनुहुन्थ्यो । आज आफ्नो अनुहार देखाउन सकिनँ । मलाई चिन्नुभयो भने पक्कै पनि हजुरलाई दुःख लाग्ने छ भनेर अनुहार छोप्न बाध्य भएँ ।’ त्यसदिनदेखि सरिता प्रायः गुरुआमा हिँड्ने बाटोमा बस्न छोडिन् ।

तीन वर्षसम्म छोरोको जन्मदर्ता गराइदेऊ भनी त्यही घरवरिपरि डिल्लीबजारतिरै घुमिरहिन् । घरअगाडि सडकमा बसेर आफ्नो बच्चालाई स्वीकार गर भन्दै नानाभाँतीले गाली गरिरहेकी थिइन् । घरपट्टि वा बच्चाको बाबुले फेरि प्रहरी बोलाएर पठाइदियो । फेरि प्रहरी चौकी पुगिन्। प्रहरीले बेसरी गाली गर्यो र भन्यो, त्यति सज्जन मानिसलाई त्यस्तो आरोप लगाउने तँ ? के प्रमाण छ तँसँग ? त्यो बच्चा उसकै हो भन्ने हँ ? उनले पनि रिसाएर भनिन्, ‘बच्चाको बुबा को हो भन्ने त आमालाई मात्र थाहा हुन्छ ।’ अब कहिल्यै त्यो घर वरिपरि देखा नपर्ने सर्तमा फेरि प्रहरीले छोडिदियो । उनले सानालाई ऐन र ठुलालाई चैन भन्ने बुझिन् र छोरो च्यापेर त्रिशूलीको किनारमा झरिन् । जन्म दर्ताविना पढ्न नपाउने नियमले छोरोको पढाइ सुरु नहुँदै पूर्णविराम लाग्यो । उनले आमाको नामबाट नागरिकता बन्छ रे भन्ने सुनिन् तर आमाले मात्र जन्म दर्ता गराउन मिल्छ रे भन्ने कतै सुनिनन् । उनी अब एकदिन आमाको मात्र नाम राखेर जन्मदर्ता गर्न मिल्छ रे भन्ने समाचारको प्रतीक्षामा छिन् । केवल आफूजस्तै कुमारी आमाको नाम मात्र उल्लिखित जन्मदर्ताको प्रतीक्षामा…. केवल प्रतीक्षामा … ।