हातमा लट्ठी, सिन्का, फूलका जे पायो त्यही बोकेर केटाकेटीहरू धरापको वरिपरि घुम्दै हल्ला गरिरहेका थिए । कोही भाग्यो–भाग्यो भन्थे, कोही हातको लट्ठीले धरापभित्रको मुसोलाई घोचिदिन्थे ।

त्यहाँ बडेमाको मुसो “चीँ चीँ” गर्दै धरापको कुना–कुना चहार्दै लुक्ने ठाउँ खोज्थ्यो, केटाकेटीहरू त्यसलाई घोच्दै थप्पडी बजाएर गल्ल हाँस्थे, रमाइलो मान्थे ।

मुसा चाहिँ बरा ज्यान बचाउन घेराभित्र दगुरी रहेथ्यो अन्नधुन्न । त्यसलाई घेरामा छु भन्ने थाहा नभए पनि आपदमा छु भन्ने चाहिँ उसका चेतनाले अनुभव गरेथ्यो क्यार ज्यानकै बाजी लगाएर ज्यान बचाउने धुनमा थियो ।
आदिम मान्छे र पशुको प्रवृत्ति मिसिएर एउटै भएको थियो त्यहाँ, भाग्ने–बाँच्ने । केटाकेटीहरूको कल्याङमल्याङ सुनेर घरका बाबु बाहिर निस्के । मुसाको बिजोग देखेर भने, “बल्ल परेछ धरापमा । लुगा काटेर भुसुक्क पार्ने मरोस् अब । लगेर पानीमा डुबाउ, मर्छ आफै ।”

परिपक्व मानिसको निर्णय, नसताई मारी दिने एकैचोटि । केटाकेटीहरूले घरभित्रबाट बाल्टी निकाले । त्यसमा पानी भरे र मुसोसँगै धरापलाई पानीमा चोबले ।
मुसो आत्तिएर यताउति दगुर्‍यो, धरापको फलाम दाँतले टोकेर तुर्लङ झुन्डियो तर उसको केही चलेन । धराप पानीले चुर्लुम्म भए पछि त्यो बाल्टीको पीँधमा भासियो, मुसो डुबेर मर्‍यो ।

० ० ० ०

विमान चालक बान्काको आँखामा घरीघरी बाल्यकालको त्यो दृश्य नाचिरहेको थियो । मुसोको बिजोगमा थप्पडी मारेर हाँस्नेहरूमा ऊ पनि थियो । उसको सानो गाउँ, खेत–बारी गाई–गोरु, भाइ–बैनी, आमा–बाबु, सबै आँखाको अघि झल्झली आउन थाले ।

कति शान्त सुखी जीवन थियो त्यो । ठूलो हुँदै बान्काको किशोर हृदयले एउटा सपना सजायो–आफू पनि चराजस्तै आकाश–आकाश उडिहिंड्ने । सारा आकाश चहार्ने तिर्खाले गर्दा ऊ विमान चालक भयो ।

प्रखर बुद्धि र कर्तव्यनिष्ठाले गर्दा उसको चाँडै पदोन्नति भयो । सबभन्दा जोखिमको काम, अणुबम बोक्ने काम उसको जिम्मामा पर्‍यो । आफ्नो बुद्धिले गर्दा उ फस्यो ।

कहिलेकाहीँ मानिसलाई आफ्नै गुणले पनि अप्ठ्यारोमा पार्दो रहेछ । बान्कालाई पनि त्यस्तै पर्‍यो । आकाश पूरा उडिसकेको थिएन तेस्रो विश्व युद्धले च्यापिहाल्यो । अणुबम बोक्ने विमान चालकहरूमा ख्यातिप्राप्त बान्काको दायित्व थपिएर डरलाग्दो हुनथाल्यो ।

मान, पदवी र अधिकारले थिचिएको बान्काको युवक मन हवाईजहाजको कल–पुर्जाजस्तै स्वचालित हुन लागे पनि आज उसको मन सम्झनाको पोखरीमा पौडी खेलिरहेको थियो ।

आज उ सबभन्दा खतरनाक ठाउँ ‘मान्छेहरूको टापुमा’ बम खसालेर फर्किरहेको थियो । त्यो ठाउँ चारैतिर उपग्रहले संचालित थियो र त्यहाँ भयंकर खालका युद्धका हातहतियार बनिंदै थिए ।

तर त्यहाँका निवासीहरूलाई त्यस्ता कुरासँग वास्ता थिएन । उनीहरू आफ्नो जीवनमा नै मस्त थिए । त्यहाँ कसैले त्यस्तो भयंकर अनुसन्धान गरिरहेको थाहा पाए पनि उनीहरू बरा के गर्न सक्थे होलान् ?

बान्काले सम्झ्यो र उसले फेरि धरापमा परेको मुसालाई सम्झ्यो । महासागर माझको त्यो हरियो टापुमा ऊ बडो वेगले अणु खसाएर भागिरहेको थियो । त्यहाँको आकाशको उपग्रहले उसको आक्रमणको सूचना टापुको अनुसन्धान केन्द्रमा पठाउँदै थियो— उसले अणु बमको कल थिचिहाल्यो–अब उसलाई मरे पनि वास्ता थिएन ।

भयंकर अनुसन्धान केन्द्र नष्ट भइसकेको थियो । फेरि उसले त्यहाँका मान्छेहरूलाई सम्झ्यो । सीधा, सरल, होचा, मान्छेहरू । गाउन, नाच्न, बाजा बजाउन, मन पराउने रौसे मान्छे अब ता खतम भइसके होलान् ।

त्यो टापु अब भतभती उम्लिरहेको होला । मृत्यु नजिकै देखेर पनि जीवनको मोहले उनीहरू भाग्दै समुद्रमा हाम फाल्न पुगे होलान्, त्यहाँ डुबेर बिल्लीबाट भए होलान् । धरापको मुसोले लोहा टोकेर तुर्लुङ्ग झुन्डिएजस्तो उनीहरूले पनि समाउन सहारा खोजे होलान् ।

बान्काको आङ जिरिङ्ग भयो र उसले कुम झट्कार्‍यो, त्यसो गर्दा विमानको स्वीचमा दबाब पर्‍यो–उसले त्यो थाहा नै पाएन । एकैचोटि विमान पड्किँदा पो उ बिउँझियो तर उत्रिने छाताको बटन थिच्ने समयसम्म पाएन बान्काले, विमानका टुक्राहरूसँगै उसका शरीरका चोक्टा लाम्टा उछिट्टिएर छरपष्ट भए ।

“मान्छेहरूको टापु” उम्लिरहेकै थियो–भक्भक । सागरमा सिँगा, आधा डढेका अनेक लाशहरू बगिरहेका थिए । मान्छेका लाशहरूसँगै सिनु खाने गिद्धका, सियालका लाशहरू बगिरहेका थिए ।

बमको तातोले सागरको पानीको छालमा पनि अझ गति आएको थियो र त्यहाँ तर लागेका लाशहरू पीङ खेलिरहेका थिए पानीको छालमा ।

० ० ० ०

अर्को दिन रेडियोले प्रसारण गर्‍यो– प्रसिद्ध बान्काले हिजो वीरगति प्राप्त गरे । मर्न अघि उनले दुश्मनहरूको अणु अनुसन्धान केन्द्र पुरै नष्ट गरिदिए । मान्छेहरूको टापु अब पुरै सकियो ।

यस्तो अपूर्व वीरताको निम्ति बान्कालाई सर्वश्रेष्ठ उपाधि मरणोपरान्त प्रदान गरिन्छ ।

(देवकुमारी थापाको कथासंग्रह ‘प्रलय प्रतीक्षा’बाट ।)